Προσβολή προσωπικότητας λόγω δημοσιεύματος σε ιστολόγιο

ΕφΑθ 1143/2016 – Προσβολή προσωπικότητας λόγω δημοσιεύματος σε ιστολόγιο

Αγωγή κατά κατόχου και διαχειριστή ειδησεογραφικού ιστολογίου, ο οποίος δημοσίευσε άρθρα-δημοσιεύματα, που συνέταξε ο ίδιος, τα οποία θίγουν την προσωπικότητά του ενάγοντα πλήττοντας την προσωπική τιμή και υπόληψή του καθόσον διαλαμβάνονται σʼ αυτά ψευδείς, συκοφαντικοί και υβριστικοί ισχυρισμοί εν γνώσει της αναλήθειας εκ μέρους του εναγομένου με σκοπό την τρώση της ηθικής, κοινωνικής και επαγγελματικής του υπόστασης και των οποίων έλαβε γνώση μεγάλος και μη δυνάμενος να προσδιοριστεί αριθμός χρηστών του διαδικτύου. Ορθώς το πρωτοβάθμιο δικαστήριο με την εκκαλουμένη απόφαση δέχθηκε ότι για την εκδίκαση της αγωγής με περιεχόμενο στο οποίο περιλαμβανόταν η επίκληση ότι το επίδικο ιστολόγιο είναι ειδησεογραφικό και οι επίδικες αναρτήσεις δεν έγιναν λόγω διαδραστικής επικοινωνίας αλλά προς σκοπό ενημερώσεως μεγάλου και μη δυνάμενου να προσδιοριστεί αριθμού χρηστών του διαδικτύου, εφαρμοστέα ήταν η διαδικασία των διαφορών που αφορούν προσβολές από δημοσιεύματα ή ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές (άρθρο 681 Δ’ ΚΠολΔ). Αοριστίας αγωγής κατά το μέρος που επιχειρείται να θεμελιωθεί αξίωση για καταβολή χρηματικής ικανοποίησης στις διατάξεις του Ν. 2472/1997 για την προστασία από επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα καθώς δεν αναφέρεται ειδικότερα σε αυτήν ποια είναι τα δεδομένα αυτά και σε ποια επεξεργασία υπεβλήθησαν από τον εναγόμενο προκειμένου να περιληφθούν σε αρχείο δεδομένων που τηρεί αυτός.

Αριθμός Απόφασης 1143/2016

ΤΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
Τμήμα 15ο

(…)

Ο ενάγων και ήδη εκκαλών – εφεσίβλητος, με την κρινόμενη από 18-10-2011 (αρ. εκθ. καταθ. δικογρ. 173311/9762/2011) αγωγή του ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών κατά του εναγομένου, ήδη εκκαλούντος – εφεσίβλητου, ισχυρίστηκε ότι ο εναγόμενος με την ιδιότητα του κατόχου και διαχειριστή του αναφερόμενου στην αγωγή ειδησεογραφικού ιστολογίου, δημοσίευσε κατά τις αναφερόμενες στην αγωγή ημερομηνίες τα αναφερόμενα στην αγωγή άρθρα – δημοσιεύματα, που συνέταξε ο ίδιος, τα οποία θίγουν την προσωπικότητά του πλήττοντας την προσωπική τιμή και υπόληψή του καθόσον διαλαμβάνονται σʼ αυτά οι ειδικότερα αναφερόμενοι ψευδείς, συκοφαντικοί και υβριστικοί ισχυρισμοί εν γνώσει της αναλήθειας εκ μέρους του εναγομένου με σκοπό την τρώση της ηθικής, κοινωνικής και επαγγελματικής του υπόστασης και των οποίων έλαβε γνώση μεγάλος και μη δυνάμενος να προσδιοριστεί αριθμός χρηστών του διαδικτύου. Ότι περαιτέρω με την ενέργειά του αυτή προέβη στην επεξεργασία προσωπικών του δεδομένων, καθιστώντας αυτά προσιτά στο αναγνωστικό κοινό του ιστολογίου. Με το ιστορικό αυτό, ζήτησε, μετά από νόμιμο μερικό περιορισμό του αιτήματος του, τόσο με τις έγγραφες προτάσεις του, όσο και με δήλωση του πληρεξούσιου δικηγόρου του που καταχωρήθηκε στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη πρακτικά: α) να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να του καταβάλει το ποσό των 50.000 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που υπέστη από τις άδικες πράξεις του με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής έως την εξόφληση, β) να υποχρεωθεί ο εναγόμενος, με την απειλή χρηματικής ποινής και προσωπικής κράτησης για κάθε ημέρα καθυστέρησης, να άρει την σε βάρος του προσβολή και να παραλείψει στο μέλλον τη δημοσίευση των πληροφοριών που διέδωσε και ανήρτησε με τα επιλήψιμα δημοσιεύματα, καθώς και κάθε νέα δημοσίευση, γ) να απαγγελθεί κατά του εναγομένου προσωπική κράτηση λόγω της αδικοπραξίας του, δ) να κηρυχθεί η απόφαση προσωρινά εκτελεστή και ε) να καταδικασθεί ο εναγόμενος στην καταβολή της δικαστικής του δαπάνης. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο με την εκκαλούμενη απόφαση, δικάζοντας αντιμωλία των διαδίκων με τη διαδικασία του άρθρου 681Δ του ΚΠολΔ έκρινε ορισμένη και νόμιμη την αγωγή κατά τη βάση της που στηρίζεται στις διατάξεις περί προσβολής της προσωπικότητας, ενώ απέρριψε ως αόριστη τη βάση αυτής που θεμελιώνεται στις διατάξεις του Ν. 2472/1997 για την προστασία από επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και το παρεπόμενο αίτημα να άρει ο εναγόμενος την προσβολή και στη συνέχεια δέχθηκε κατά ένα μέρος αυτή ως ουσιαστικά βάσιμη, υποχρεώνοντας τον εναγόμενο να καταβάλει στον ενάγοντα το ποσό των 15.000 ευρώ με το νόμιμο τόκο από την επομένη της επίδοσης της αγωγής και περαιτέρω υποχρέωσε τον εναγόμενο με την απειλή χρηματικής ποινής 1.000 ευρώ και προσωπική κράτηση τριών μηνών να παραλείπει την ίδια προσβολή της προσωπικότητας του ενάγοντος στο μέλλον. Κατά της απόφασης αυτής παραπονούνται τώρα οι διάδικοι με τις κρινόμενες εφέσεις, για τους περιεχόμενους σʼ αυτές λόγους, και ζητούν την εξαφάνισή της, ώστε κατά μεν τον εναγόμενο να απορριφθεί στο σύνολό της η αγωγή, κατά δε τον ενάγοντα να γίνει δεκτή η αγωγή του στο σύνολό της.

Με το άρθρο 681Δ ΚΠολΔ καθιερώνεται ειδική διαδικασία εκδίκασης των διαφορών που αφορούν σε προσβολές από δημοσιεύματα ή ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές. Ειδικότερα κατά την παρ. 1 του άρθρου αυτού κατά την ειδική διαδικασία των άρθρων 666 παρ. 1, 667, 671 παρ. 1-3, 672 και 673-676 ΚΠολΔ δικάζονται από το καθʼ ύλην αρμόδιο δικαστήριο όλες οι διαφορές που αφορούν σε αποζημιώσεις οποιασδήποτε μορφής περιουσιακής ζημίας ή ηθικής βλάβης που προκλήθηκε διά του τύπου ή με ραδιοφωνικές ή τηλεοπτικές εκπομπές και οι συναφείς προς αυτές αξιώσεις προστασίας της προσωπικότητας των προσβληθέντων. Από την ευρύτητα της διατύπωσης της διάταξης του άρθρου 681Δ παρ. 1 ΚΠολΔσυνάγεται ότι στην εν λόγω ειδική διαδικασία υπάγονται όλες οι αγωγές που αποσκοπούν στην αποκατάσταση κάθε περιουσιακής ζημίας ή στην ικανοποίηση της ηθικής βλάβης, καθώς και οι κάθε μορφής αξιώσεις προστασίας των προσώπων, των οποίων η περιουσία ή η προσωπικότητα προσεβλήθη από δημοσίευμα ή τηλεοπτική ή ραδιοφωνική εκπομπή του έντυπου ή ηλεκτρονικού τύπου, ασχέτως της ιδιότητας του εναγομένου, ο οποίος, καθώς ο νόμος δεν διακρίνει, μπορεί να είναι οποιοδήποτε πρόσωπο, του οποίου η συμπεριφορά προσέβαλε την προσωπικότητα του ενάγοντος (ΑΠ 1900/2006, ΧρΙΔ 2007/433). Η προαναφερόμενη διάταξη καθώς και αυτή του άρθρου μόνου παρ. 1 του ν. 1178/1981 “περί αστικής ευθύνης του τύπου και άλλων τινών διατάξεων”, όπως τροποποιήθηκε με το ν. 2243/1994, εφαρμόζονται αναλόγως και επί προσβολών της προσωπικότητας οι οποίες συντελούνται στο διαδίκτυο μέσω ηλεκτρονικών ιστοσελίδων ή άλλων ιστοτόπων που λειτουργούν ως διεθνές μέσο διακίνησης πληροφοριών δεδομένου ότι για τις προσβολές αυτές δεν υπάρχει ιδιαίτερο θεσμικό πλαίσιο και η αντιμετώπισή τους δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο με την αναλογική εφαρμογή της ήδη υπάρχουσας νομοθεσίας για τις προσβολές της προσωπικότητας μέσω του έντυπου (εφημερίδες, περιοδικά) ή του ηλεκτρονικού (τηλεόραση, ραδιόφωνο) τύπου, αφού και η διαδικτυακή πληροφόρηση δεν διαφέρει ως προς τα ουσιώδη στοιχεία της από εκείνη που παρέχεται από τον ηλεκτρονικό τύπο, ιδίως δε ως προς τα ιδιαίτερα εκείνα χαρακτηριστικά της που οδήγησαν τον νομοθέτη στην καθιέρωση ειδικής διαδικασίας για την εκδίκαση των διαφορών που ανακύπτουν από την λειτουργία τους, ήτοι την εμβέλεια δράσης του, που μάλιστα στο διαδίκτυο είναι παγκόσμια, και συνακόλουθα του αριθμού των αποδεκτών όσων διά αυτού διαδίδονται, που μεγεθύνει την προσβολή εκείνου που θίγεται από τη διάδοση συκοφαντικών, δυσφημιστικών ή εξυβριστικών ισχυρισμών (βλ. ΑΠ 1596/2011 σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΑΘ 3071/2014 σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΔωδ 220/2013 σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΔωδ. 36/2011 σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΠειρ680/2009 σε ΤΝΠ ΔΣΑ, ΕφΑΘ 8962/2006 σε ΤΝΠ Νόμος). Η άποψη ότι ελλείψει νομοθετικής ρύθμισης για τους ιστοτόπους η προσήκουσα διαδικασία είναι όχι η ανωτέρω διαδικασία που καθιερώνεται με τη διάταξη του άρθρου 681Δ ΚΠολΔ αλλά η τακτική διαδικασία, παραβλέπει το σύνολο των ιστολογιών που έχουν ειδησεογραφικό/ενημερωτικό περιεχόμενο μη αρκούμενα εκ του σκοπού τους μόνο σε ανταλλαγή απόψεων, ιδεών, σκέψεων και αναλύσεων μέσω διαδραστικής επικοινωνίας των χρηστών τους, κυρίως όμως παραβλέπει την αναγκαιότητα ταχείας εκδικάσεως των αναφυουσών διαφορών, σκοπό δηλαδή που επιτελεί η διάταξη του άρθρου 681Δ ΚΠολΔ της οποίας η καθιέρωση αποβλέπει στην ταχεία περάτωση των δικών και την επίτευξη οικονομίας χρόνου και δαπάνης, λόγω της φύσης των εν λόγω διαφορών και του κινδύνου συχνότητας αυτών, ανάγκη δηλαδή που εξυπηρετεί καταλληλότερα η ανωτέρω διάταξη (βλ. και Βαθρακοκοίλη ερμηνεία στο άρθρο 681Δ παρ. 2). Το πρωτοβάθμιο, επομένως, Δικαστήριο, το οποίο με την εκκαλουμένη απόφαση, δέχθηκε ότι για την εκδίκαση της κρινόμενης αγωγής με το προαναφερόμενο περιεχόμενο στο οποίο περιλαμβανόταν η επίκληση ότι το επίδικο ιστολόγιο είναι ειδησεογραφικό και οι επίδικες αναρτήσεις δεν έγιναν λόγω διαδραστικής επικοινωνίας αλλά προς σκοπό ενημερώσεως μεγάλου και μη δυνάμενου να προσδιοριστεί αριθμού χρηστών του διαδικτύου, εφαρμοστέα ήταν η διαδικασία των διαφορών που αφορούν προσβολές από δημοσιεύματα ή ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές (άρθρο 681 Δ’ ΚΠολΔ) δεν έσφαλε και όσα αντίθετα υποστηρίζει ο εκκαλών – εναγόμενος με τον πρώτο λόγο της έφεσής του είναι αβάσιμα και απορριπτέα. Άλλωστε η εκδίκαση της υποθέσεως με εσφαλμένη διαδικασία δεν παρέχει μόνη αυτή δικαίωμα εφέσεως, εκτός αν συνδέεται με επίκληση βλάβης ή αναρμοδιότητα του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου. Στην προκειμένη περίπτωση ο παραπάνω λόγος της κρινόμενης έφεσης του εναγομένου με τον οποίο ο τελευταίος παραπονείται για εσφαλμένη σχετική κρίση του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου αλυσιτελώς προτείνεται εφόσον δεν ισχυρίζεται επιπροσθέτως ότι υπέστη κάποια βλάβη και συνεπώς ο λόγος αυτός της έφεσής του πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος και με την πρόσθετη αυτή αιτιολογία (βλ. ομοίως ΕφΑθ 1747/1988 Δίκη σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).

Κατά μεν τη διάταξη του άρθρου 57 του ΑΚ, όποιος προσβάλλεται παράνομα στην προσωπικότητά του, έχει δικαίωμα να απαιτήσει να αρθεί η προσβολή και να μην επαναληφθεί στο μέλλον, ενώ αξίωση αποζημίωσης σύμφωνα με τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες δεν αποκλείεται, κατά δε τη διάταξη του άρθρου 59 του ιδίου Κώδικα, στην περίπτωση του προηγούμενου άρθρου (57 του ΑΚ), το δικαστήριο με την απόφασή του, ύστερα από αίτηση αυτού που έχει προσβληθεί και αφού λάβει υπόψη το είδος της προσβολής, μπορεί επιπλέον να καταδικάσει τον υπαίτιο να ικανοποιήσει την ηθική βλάβη του προσβληθέντος. Η ικανοποίηση συνίσταται σε πληρωμή χρηματικού ποσού, σε δημοσίευμα, ή σε οτιδήποτε επιβάλλεται από τις περιστάσεις. Με τις παραπάνω διατάξεις προστατεύεται το δικαίωμα της προσωπικότητας, ως τέτοια δε, με την ευρύτερη σημασία της λέξης, νοείται το πλέγμα εκείνο των αστάθμητων αξιών, που είναι συνδεδεμένες με το πρόσωπο αναπόσπαστα και, σύμφωνα με τις εκάστοτε κρατούσες αντιλήψεις, συνιστούν την ατομικότητα και μοναδικότητα του ανθρώπου ως εμψύχου, πνευματικού και κοινωνικού όντος, περιλαμβανόμενες στην έννοια της σωματικής, πνευματικής και ηθικής ύπαρξης του ανθρώπου και της ιδιωτικής του ζωής. Κυριότερες εκδηλώσεις της προσωπικότητας, οι οποίες συνιστούν και προστατευόμενα αγαθά, είναι η ζωή, η υγεία, η σωματική ακεραιότητα, η ελευθερία, καθώς και η τιμή και η υπόληψη κάθε ανθρώπου, η οποία αντικατοπτρίζεται στην καλή αντίληψη, την εκτίμηση και την αξία που αποδίδεται σʼ αυτόν από τους άλλους (ΕΠειρ927/1997 Δνη 40.1412). Περαιτέρω, για τη θεμελίωση αξίωσης για άρση της προσβολής της προσωπικότητας, απαιτείται πράξη επαγόμενη μειωτική διαταραχή αυτής (προσωπικότητας) σε κάποια από τις ως άνω εκφάνσεις της, η οποία, όμως, πρέπει να είναι παράνομη, να αντίκειται δηλαδή σε διάταξη που απαγορεύει συγκεκριμένη πράξη, με την οποία προσβάλλεται ορισμένη έκφανση αυτής, είναι δε αδιάφορο σε ποιο τμήμα του δικαίου βρίσκεται η διάταξη που απαγορεύει την προσβολή. Έτσι, η προσβολή μπορεί να επέλθει και από ποινικά κολάσιμη πράξη, όπως, η ψευδής καταμήνυση, η ψευδορκία μάρτυρα, η απλή ή συκοφαντική δυσφήμιση ή η εξύβριση, που προβλέπονται και τιμωρούνται από τις διατάξεις του ΠΚ (ΑΠ 753/2011, ΑΠ 756/2010 σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Σε περίπτωση προσβολής της προσωπικότητας με κάποια παράνομη ενέργεια, ο προσβληθείς δικαιούται να απαιτήσει την άρση της προσβολής και την παράλειψή της στο μέλλον, χωρίς τη συνδρομή υπαιτιότητας (αντικειμενική ευθύνη), η οποία, όμως, είναι αναγκαία όταν ζητείται η ικανοποίηση της ηθικής βλάβης, αφού η τελευταία προϋποθέτει πράξη επαγόμενη προσβολή προσωπικότητας, υπαίτια και παράνομη. Συνακόλουθα, για τη θεμελίωση αξίωσης προς αποζημίωση από μια πράξη που προσβάλλει την προσωπικότητα, απαιτείται, κατά την παρ. 2 του άρθρου 57 του ΑΚ, η συνδρομή των όρων της αδικοπραξίας (άρθρ. 914 επ. του ΑΚ). Εξάλλου, κατά το άρθρο 914 του ΑΚ, όποιος ζημιώσει άλλον παράνομα και υπαίτια έχει υποχρέωση να τον αποζημιώσει, ενώ κατά το άρθρο 932 του ιδίου Κώδικα, σε περίπτωση αδικοπραξίας ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Αυτό ισχύει ιδίως για εκείνον που έπαθε προσβολή της υγείας, της τιμής ή της αγνείας του ή στερήθηκε την ελευθερία του. Στην έννοια της υπαιτιότητας (πταίσματος) περιλαμβάνονται, τόσο ο δόλος, που στο πεδίο εφαρμογής του Αστικού Δικαίου κρίνεται με ανάλογη εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 27 του ΠΚ, όσο και η αμέλεια. Αποκλείεται, συνεπώς, η αξίωση χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης εάν, είτε η πράξη δεν επάγεται προσβολή της προσωπικότητας, καίτοι τυχόν παράνομη, είτε είναι ανυπαίτια, είτε έλαβε χώρα κατʼ ενάσκηση νομίμου δικαιώματος προστατευμένου κατά προτίμηση έναντι εκείνου της προσωπικότητας και ως εκ τούτου δεν είναι παράνομη, εκτός εάν, υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες, η εν λόγω ενάσκηση δικαιώματος είναι καταχρηστική, ως αντικείμενη στα αντικειμενικά κριτήρια του άρθρου 281 του ΑΚ, υφίσταται δε και το στοιχείο της υπαιτιότητας (ΑΠ 753/2011 Α’ δημ. ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 391/2006 ΧρΙδ 2006.596). Περαιτέρω, προσβολή της προσωπικότητας μπορεί να επέλθει και από την τέλεση της αξιόποινης πράξης της δυσφήμισης, απλής ή συκοφαντικής. Ειδικότερα, διατάξεις που προστατεύουν την τιμή και υπόληψη κάθε ανθρώπου είναι και εκείνες των άρθρων 362 έως και 367 του ΠΚ, οι οποίες για την ενότητα της έννομης τάξης, εφαρμόζονται αναλογικά και στο χώρο του ιδιωτικού δικαίου, όπως αυτός οριοθετείται από τις προαναφερόμενες διατάξεις των άρθρων 57-59 και 914 επ. του ΑΚ, ώστε αιρουμένου του άδικου χαρακτήρα των προαναφερθεισών αξιόποινων πράξεων (με την επιφύλαξη της ΠΚ 367), αποκλείεται και το στοιχείο του παράνομου της επιζήμιας συμπεριφοράς, ως όρος της αντίστοιχης αδικοπραξίας του αστικού δικαίου (ΑΠ 756/2011 Α’ δημ. ΝΟΜΟΣ). Από το συνδυασμό δε των διατάξεων των άρθρων 362 και 363 του ΠΚ, προκύπτει ότι, το έγκλημα της συκοφαντικής δυσφήμισης, θεμελιώνεται, αντικειμενικά μεν, με τον ισχυρισμό ή τη διάδοση με οποιονδήποτε τρόπο ενώπιον τρίτου, για κάποιον άλλο, ψευδούς γεγονότος που μπορεί να βλάψει την τιμή ή την υπόληψή του, υποκειμενικά δε, με πρόθεση (άμεσος δόλος) που ενέχει τη θέληση της πραγμάτωσης της αντικειμενικής υπόστασης του εγκλήματος αυτού και τη γνώση του υπαίτιου ότι το γεγονός αυτό είναι ψευδές και μπορεί να βλάψει την τιμή ή την υπόληψη του άλλου. Ως γεγονός δε, κατά την έννοια των πιο πάνω διατάξεων, θεωρείται κάθε συγκεκριμένο περιστατικό του εξωτερικού κόσμου, που ανάγεται στο παρελθόν ή το παρόν, υποπίπτει στις αισθήσεις και είναι δεκτικό απόδειξης, καθώς και κάθε συγκεκριμένη σχέση ή συμπεριφορά, αναφερόμενη στο παρόν ή το παρελθόν, που υποπίπτει στις αισθήσεις και αντίκειται στην ηθική και την ευπρέπεια. Αντίθετα, κρίσεις, γνώμες και χαρακτηρισμοί που εκφράζονται αυτοτελώς και δεν συνδέονται με συγκεκριμένο γεγονός, δεν αρκούν για τη στοιχειοθέτηση της δυσφήμισης (ΑΠ 567/2010, ΑΠ 753/2010, ΑΠ 1271/2010 Α’ δημ. ΝΟΜΟΣ). Αντικείμενο της προσβολής είναι η τιμή και η υπόληψη του φυσικού προσώπου, το οποίο είναι μέλος μιας οργανωμένης κοινωνίας και κινείται στο πλαίσιο της συναλλακτικής ευθύτητας. Η τιμή του προσώπου θεμελιώνεται στην ηθική αξία, η οποία πηγή έχει την ατομικότητα και εκδηλώνεται με πράξεις ή παραλείψεις. Δεν αποκλείεται στην έννοια του γεγονότος να υπαχθούν η έκφραση γνώμης ή αξιολογικής κρίσης, ακόμη δε και χαρακτηρισμός, όταν άμεσα ή έμμεσα υποκρύπτονται γεγονότα και αντικειμενικά εκδηλωτικά στοιχεία, τα οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση συνιστούν προσβολή της προσωπικότητας, δηλαδή, μόνο όταν συνδέονται και σχετίζονται με το γεγονός κατά τέτοιο τρόπο, ώστε ουσιαστικά να προσδιορίζουν την ποσοτική και ποιοτική του βαρύτητα, διαφορετικά μπορεί να αποτελούν εξύβριση κατά τη διάταξη του άρθρου 361 του ΠΚ (ΑΠ 179/2011 ΕΦΑΔ 2012.125, ΑΠ 543/2009 ΧρΙΔ 2010, 253, ΑΠ 1095/2008, ΑΠ 1462/2005 και ΑΠ 387/2005 σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Αν αποδειχθεί η αλήθεια του γεγονότος, ή αν καταλείπονται αμφιβολίες για την αλήθεια ή αναλήθεια τούτου, ή αν ο δράστης δεν γνώριζε το ψευδές του γεγονότος που ισχυρίστηκε ή διέδωσε ή είχε γιʼ αυτό αμφιβολίες, δεν στοιχειοθετείται το έγκλημα της συκοφαντικής δυσφήμισης, αλλά αυτό της απλής δυσφήμισης. Αντίθετα δηλαδή με όσα συμβαίνουν στη συκοφαντική δυσφήμιση, η απλή δυσφήμιση στοιχειοθετείται ανεξάρτητα από το εάν το γεγονός είναι αληθές ή όχι (ΑΠ 871/2007 Α’ δημ. ΝΟΜΟΣ). Περαιτέρω, το έγκλημα της απλής δυσφήμισης, θεμελιώνεται, αντικειμενικά μεν με τον ισχυρισμό ή τη διάδοση με οποιονδήποτε τρόπο ενώπιον τρίτου, για κάποιον άλλο, γεγονότος που μπορεί να βλάψει την τιμή ή την υπόληψή του, υποκειμενικά δε, στο δόλο που συνίσταται στη γνώση του δράστη, ότι το γεγονός που διαδίδει ή ισχυρίζεται, είναι πρόσφορο να βλάψει την τιμή και την υπόληψη άλλου και τη θέληση να ισχυρισθεί ενώπιον τρίτου ή να διαδώσει το βλαπτικό αυτό γεγονός. Αν αποδειχθεί η αλήθεια του γεγονότος, η πράξη μένει ατιμώρητη, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 366 παρ. 1 του Π.Κ.. Εξάλλου, επί προσβολής της τιμής του προσώπου, προβλέπεται στο άρθρο 367 παρ. 1 του ΠΚ, ότι δεν αποτελούν άδικη πράξη και επομένως δεν δημιουργούν υποχρέωση προς αποζημίωση και οι εκδηλώσεις που γίνονται, πέραν των άλλων περιπτώσεων και από δικαιολογημένο ενδιαφέρον (περ. γ). Δικαιολογημένο ενδιαφέρον που πηγάζει από τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία και την κοινωνική αποστολή του τύπου και της τηλεόρασης (άρθρα 14 παρ. 1-2 και 15 παρ. 2 του Συντάγματος – σχετικό και το άρθρο 10 παρ. 1 εδ. α και β της ΕΣΔΑ) έχουν και τα πρόσωπα που συνδέονται με τη λειτουργία των πιο πάνω μέσων ενημέρωσης και κατά κύριο λόγο οι δημοσιογράφοι, για τη δημοσίευση και προβολή ή δημοσιοποίηση ειδήσεων, γεγονότων και σχολίων σχετικών με τις πράξεις ή παραλείψεις και τη συμπεριφορά φυσικών ή νομικών προσώπων ή ομάδων προσώπων, που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για το κοινωνικό σύνολο. Γιʼ αυτό μπορούν να δημοσιευθούν ειδήσεις και σχόλια για τη σχετική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και με οξεία ακόμη κριτική ή δυσμενείς χαρακτηρισμούς των προσώπων στα οποία αναφέρονται. Αλλά και στην περίπτωση αυτή, δεν αίρεται ο άδικος χαρακτήρας της πράξης της εξύβρισης ή της δυσφήμησης, όταν το δημοσίευμα υπερβαίνει το αντικειμενικώς αναγκαίο μέτρο προς ικανοποίηση του δικαιολογημένου ενδιαφέροντος για την ενημέρωση του κοινού, με βάση αληθινά – και όχι ψευδή ή παραπλανητικά – γεγονότα, ως προς το περιεχόμενο ή και το χρόνο δημοσίευσής του. Οφείλει, συνεπώς, ο δημοσιογράφος να εξακριβώνει, πριν από τη δημοσίευση, την αλήθεια των δυσφημιστικών γεγονότων, χωρίς να μπορεί να θεωρηθεί, σε αντίθετη περίπτωση, ότι η παράδοση σε δημόσια ανυποληψία του δυσφημούμενου προσώπου τελεί σε αναλογία με την κοινωνική αποστολή του τύπου για ενημέρωση του κοινού ή ότι αποτελεί αυτή το επιβεβλημένο μέσο άσκησης του έργου της ενημέρωσης. Γιʼ αυτό, αν συντρέχει τέτοια περίπτωση, ο άδικος χαρακτήρας της πράξης του δημοσιογράφου δεν αίρεται (Μ. Μαργαρίτης, Ποινικός Κώδικας, Ερμηνεία – Εφαρμογή, 2η έκδοση, ανάλυση άρθρου 367, ΑΠ 1904/2008, ΑΠ 576/2006, ΑΠ 1256/2003, ΑΠ 1177/2002, σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΠειρ 914/2005, ΠειρΝομ 2005.460). Προσέτι, ο άδικος χαρακτήρας της εξυβριστικής ή δυσφημιστικής εκδήλωσης δεν αίρεται και συνεπώς παραμένει η παρανομία ως ουσιαστικό στοιχείο της αδικοπραξίας, όταν η παραπάνω εκδήλωση αποτελεί συκοφαντική δυσφήμιση, ή όταν από τον τρόπο και από τις περιστάσεις που έγινε αυτή, προκύπτει σκοπός εξύβρισης, δηλαδή σκοπός που κατευθύνεται ειδικώς σε προσβολή της τιμής άλλου, με αμφισβήτηση της ηθικής ή κοινωνικής αξίας του προσώπου ή με περιφρόνηση αυτού. Ειδικότερα, η διάταξη του άρθρου 367 του ΠΚ, για την ενότητα της έννομης τάξης, εφαρμόζεται αναλογικά και στο χώρο του ιδιωτικού δικαίου, όπως αυτός οριοθετείται από τις προαναφερόμενες διατάξεις των άρθρων 57-59 και 914 επ. ΑΚ. Επομένως, όταν αίρεται ο άδικος χαρακτήρας των προαναφερόμενων αξιόποινων πράξεων (με την επιφύλαξη, όπως κατωτέρω, της ΠΚ 367 παρ. 2) αποκλείεται και το στοιχείο του παράνομου της επιζήμιας συμπεριφοράς ως όρου της αντίστοιχης αδικοπραξίας του αστικού δικαίου. Έτσι, η προβολή περίπτωσης του άρθρου 367 παρ. 1 του ΠΚ αποτελεί αυτοτελή ισχυρισμό, καταλυτικό της αγωγής του προσβληθέντος προσώπου (ένσταση), λόγω άρσης του παράνομου της προσβολής. Όμως, όπως προεκτέθηκε, ο άδικος χαρακτήρας της προσβλητικής συμπεριφοράς, ως προς τις εξυβριστικές ή δυσφημιστικές εκφράσεις που περιέχει, δεν αίρεται λόγω δικαιολογημένου ενδιαφέροντος κ.λπ. και, συνεπώς, παραμένει η ποινική ευθύνη των κατά νόμο υπευθύνων, άρα και η υποχρέωσή τους προς αποζημίωση κατά το αστικό δίκαιο, όταν συντρέχει μία από τις περιπτώσεις του άρθρου 367 παρ. 2 του ΠΚ, δηλαδή όταν η προσβλητική συμπεριφορά, περιέχει τα συστατικά στοιχεία του αδικήματος της συκοφαντικής δυσφήμησης του άρθρου 363 του ΠΚ, ή όταν από τον τρόπο εκδήλωσης, ή από τις περιστάσεις κάτω από τις οποίες τελέστηκε η πράξη, προκύπτει ειδικός σκοπός εξύβρισης. Τέτοιος δε σκοπός εξύβρισης, εμφαίνεται στον τρόπο εκδήλωσης της προσβλητικής (εξυβριστικής ή απλής δυσφημιστικής) συμπεριφοράς, όταν αυτός δεν ήταν αντικειμενικά αναγκαίος για να αποδοθεί όπως έπρεπε το περιεχόμενο της σκέψης του ενεργήσαντος προς προστασία δικαιολογημένου ενδιαφέροντος και όταν ο τελευταίος, αν και γνώριζε την έλλειψη της αναγκαιότητας του τρόπου αυτού, εντούτοις τον χρησιμοποίησε για να προσβάλει την τιμή του άλλου (ΑΠ 179/2011 ΕΦΑΔ 2012.125, ΑΠ 1609/2009, ΑΠ 1496/2009, ΑΠ 1095/2009 σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1462/2005 Δνη 47.187, ΑΠ 1573/2005 Δνη 47.840). Η προβολή δε από τον προσβληθέντα περίπτωσης από το άρθρο 367 παρ. 2 του ΠΚ αποτελεί αντένσταση κατά της από το άρθρο 367 παρ. 1 του ΠΚ ένστασης (ΑΠ 354/2012, ΑΠ 195/2007 σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 391/2006 ΧρΙΔ 2006.596, ΑΠ 1395/2005, ΑΠ 387/2005 σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 167/2000 Δνη 41.771). Περαιτέρω, κατά το άρθρο μόνο παρ. 1 του ν. 1178 της 14/16.7.1981 (ΦΕΚ Α 187), περί αστικής ευθύνης του τύπου και άλλων τινών διατάξεων, ο ιδιοκτήτης κάθε εντύπου υποχρεούται σε πλήρη αποζημίωση για την παράνομη περιουσιακή ζημία, καθώς και σε χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που προξενήθηκαν υπαίτια με δημοσίευμα, το οποίο θίγει την τιμή ή την υπόληψη κάθε ατόμου, έστω και αν η κατά το άρθρο 914 του ΑΚ υπαιτιότητα, η κατά το άρθρο 919 του ΑΚ πρόθεση και η κατά το άρθρο 920 του ΑΚ γνώση ή υπαίτια άγνοια, συντρέχει στον συντάκτη του δημοσιεύματος, ή αν ο τελευταίος είναι άγνωστος στον εκδότη ή στον διευθυντή σύνταξης του εντύπου. Από τη διάταξη αυτή, σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων 297, 298, 299, 330, 481 και 927 του ΑΚ, συνάγεται ότι, προϋποθέσεις της ευθύνης προς αποζημίωση από αδικοπραξία, είναι συμπεριφορά παράνομη και υπαίτια, επέλευση ζημίας και ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της συμπεριφοράς του δράστη και της ζημίας. Ως ζημία νοείται τόσο η περιουσιακή όσο και η ηθική βλάβη ή ψυχική οδύνη, για την οποία οφείλεται χρηματική ικανοποίηση κατʼ άρθρο 932 του ΑΚ και για την πληρωμή της οποίας ευθύνονται εις ολόκληρον όλοι οι δράστες (ΑΠ 731/2011, ΑΠ 1046/2011 σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1220/2010 ΝοΒ 2011.378). Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 68 ΚΠολΔ, δικαστική προστασία έχει δικαίωμα να ζητήσει ο έχων έννομο συμφέρον. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι ενεργητικά μεν νομιμοποιείται να ζητήσει έννομη προστασία, ο ισχυριζόμενος ότι είναι δικαιούχος του επίδικου δικαιώματος, παθητικά δε εκείνος ο οποίος κατά τους ισχυρισμούς του ενάγοντος μετέχει στην επίδικη έννομη σχέση. Δηλαδή για τη νομιμοποίηση αρκεί μόνον ο ισχυρισμός του ενάγοντος ότι αυτός και ο εναγόμενος είναι τα υποκείμενα της επίδικης έννομης σχέσης, χωρίς, κατʼαρχήν, να ασκεί έννομη επιρροή αν ο ισχυρισμός αυτός είναι αληθής. Η έλλειψη, άλλωστε, νομιμοποίησης εξετάζεται και αυτεπάγγελτα από το δικαστήριο και έχει ως συνέπεια την απόρριψη της αγωγής, ως απαράδεκτης, για έλλειψη διαδικαστικής προϋπόθεσης της δίκης. Ενόψει της ανωτέρω φύσεως της νομιμοποίησης, η αμφισβήτηση από τον εναγόμενο των επικαλούμενων από τον ενάγοντα θεμελιωτικών της νομιμοποίησης περιστατικών συνιστά, όχι ένσταση ελλείψεως νομιμοποιήσεως, αλλά άρνηση της βάσεως της αγωγής του ενάγοντος, ο οποίος φέρει προς τούτο το σχετικό βάρος αποδείξεως, με συνέπεια και σε περίπτωση όπου δεν αποδείξει τον περί νομιμοποιήσεώς του ισχυρισμό την απόρριψη της αγωγής για έλλειψη (ενεργητικής ή παθητικής) νομιμοποιήσεως.

Στην προκειμένη περίπτωση, με βάση τις προαναφερόμενες νομικές παραδοχές, η από 18-10-2011 ένδικη αγωγή, με το περιεχόμενο που προεκτέθηκε, είναι επαρκώς ορισμένη, καθότι περιέχει σαφή έκθεση των γεγονότων που τη θεμελιώνουν κατά νόμο και δικαιολογούν την άσκηση της αγωγής από τον ενάγοντα σε βάρος του εναγομένου, με ακριβή περιγραφή του αντικειμένου της διαφοράς. Ειδικότερα ο ενάγων ο οποίος στηρίζει την αγωγική του αξίωση στη διαπραχθείσα σε βάρος του αδικοπραξία εκ μέρους του εναγομένου, εξαιτίας της οποίας (αδικοπραξίας) υπέστη μη περιουσιακή ζημία και δη ηθική βλάβη, διαλαμβάνει με πληρότητα στο δικόγραφο της αγωγής του, α) όλα τα κατά νόμο αναγκαία πραγματικά περιστατικά, που συνιστούν την αδικοπρακτική συμπεριφορά του εναγομένου (δημοσίευση άρθρων συνταχθέντων από τον ίδιο τον εναγόμενο με την εν γνώσει του χρησιμοποίηση συκοφαντικών και εξυβριστικών φράσεων, λέξεων και χαρακτηρισμών με σκοπό τουλάχιστον εξύβρισής του), β) τη μη περιουσιακή ζημία που υπέστη (συνιστάμενη στην προσβολή της προσωπικότητάς του και ιδίως της τιμής και της υπόληψής του) και γ) τον αιτιώδη σύνδεσμο, με την έννοια της επαρκούς και πρόσφορης αιτίας, μεταξύ αυτής (συγκεκριμένης μη περιουσιακής του ζημίας) και της συμπεριφοράς του εναγομένου. Επομένως, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο με την εκκαλουμένη απόφασή του κατέληξε στην ίδια κρίση και έκρινε ως ορισμένη την κρινόμενη αγωγή στηριζόμενη στις διατάξεις περί προσβολής της προσωπικότητας δια του τύπου, δεν έσφαλε ως προς την ερμηνεία και εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων, τα δε περί του αντιθέτου υποστηριζόμενα από τον εκκαλούντα – εναγόμενο με τον τρίτο λόγο της έφεσής του, είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. Αντίθετα, η αγωγή τυγχάνει αόριστη κατά το μέρος που επιχειρείται να θεμελιωθεί αξίωση για καταβολή χρηματικής ικανοποίησης στις διατάξεις του Ν. 2472/1997 για την προστασία από επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα καθώς δεν αναφέρεται ειδικότερα σε αυτήν ποια είναι τα δεδομένα αυτά και σε ποια επεξεργασία υπεβλήθησαν από τον εναγόμενο προκειμένου να περιληφθούν σε αρχείο δεδομένων που τηρεί αυτός κατά τα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 2 εδ. δ’ του Ν. 2472/1997. Επομένως, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο απέρριψε ως αόριστη την αγωγή ως προς τη βάση της που στηρίζεται στην παραβίαση του άρθρου 23 του Ν. 2472/1997, δεν έσφαλε και τα αντίθετα υποστηριζόμενα από τον ενάγοντα – εκκαλούντα με τον τρίτο λόγο της έφεσής του πρέπει νʼ απορριφθούν. Εξάλλου, ο ενάγων με την κρινόμενη αγωγή του δεν επικαλείται ότι η προσβολή της προσωπικότητάς του, που κατά τους ισχυρισμούς του ολοκληρώθηκε με την ανάρτηση των επιλήψιμων δημοσιευμάτων, εξακολουθεί υφιστάμενη και ενεργός και επομένως το αίτημα περί άρσεως της προσβολής είναι αόριστο και ως τέτοιο απορριπτέο. Συνεπώς, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο με την εκκαλούμενη απόφασή του, απέρριψε το παραπάνω αίτημα δεν έσφαλε και τα αντίθετα υποστηριζόμενα από τον ενάγοντα – εκκαλούντα με τον τέταρτο λόγο της έφεσής του τυγχάνουν απορριπτέα.

Από την επανεκτίμηση της ένορκης κατάθεσης του μάρτυρα απόδειξης, που εξετάσθηκε νομότυπα στο ακροατήριο του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου και του οποίου η κατάθεση περιλαμβάνεται στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη απόφαση πρακτικά και από όλα χωρίς εξαίρεση τα έγγραφα που οι διάδικοι επικαλούνται και προσκομίζουν νόμιμα μεταξύ των οποίων και η με αριθ. 7638/14.10.2013 ένορκη βεβαίωση του ……… ενώπιον του συμβολαιογράφου Αθηνών ………, την οποία επικαλείται και προσκομίζει ο ενάγων, που λήφθηκε μετά από νομότυπη κλήση του εναγομένου κατόπιν δήλωσης του πληρεξουσίου δικηγόρου του ενάγοντα που καταχωρήθηκε στα πρακτικά του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 671 παρ. 1 του ΚΠολΔ, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα: Ο ενάγων, ο οποίος είναι επιχειρηματίας – εφοπλιστής, έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό λόγω της ενασχόλησής του με το επαγγελματικό ποδόσφαιρο και ειδικότερα από το γεγονός ότι είναι μέτοχος της Π.Α.Ε. Παναθηναϊκός, της οποίας μάλιστα έχει διατελέσει πρόεδρος για χρονικό διάστημα δύο περίπου ετών (2008-2010). Ο εναγόμενος είναι δημοσιογράφος και συγχρόνως κάτοχος και διαχειριστής ενός ιστολογίου στον παγκόσμιο ιστό (www), που έχει ειδησεογραφικό περιεχόμενο, με την επωνυμία “……blogspot.com”. Η ιδιότητα αυτή του εναγομένου, ως κατόχου και διαχειριστή του ως άνω ιστολογίου, αποδεικνύεται από τουπʼ αρ. πρωτ. 7519/3/4042-α, με ημερομηνία 12.5.2011, έγγραφο του 5ου Τμήματος Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής, το από 12.5.2011 έγγραφο του Τμήματος Τεχνικής Υποστήριξης Νέων Υπηρεσιών του Ο.Τ.Ε. σε συνδυασμό με το από 11.5.2011 μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της «Google» προς τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Επομένως, πλήρως αποδείχθηκε ότι ο εναγόμενος νομιμοποιείται παθητικά στην υπό κρίση αγωγή και ο ισχυρισμός του, τον οποίο επαναφέρει με τον τέταρτο λόγο της έφεσής του, περί έλλειψης παθητικής νομιμοποίησής του, που κατά τα προαναφερθέντα στη νομική σκέψη της παρούσας συνιστά άρνηση και όχι ένσταση, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος κατʼ ουσίαν. Περαιτέρω, αποδείχθηκε, ότι στις 8.7.2011 αναρτήθηκε στο εν λόγω ιστολόγιο ανυπόγραφο κείμενο-σχόλιο με τίτλο “Μ……: «Ο Π…… ΕΚΠΡΟΣΩΠΕΙ ΟΤΙ ΠΙΟ ΒΡΩΜΙΚΟ ΥΠΑΡΧΕΙ”. Το κείμενο αυτό περιέχει μία δήλωση που φέρεται να έκανε ο ………, πρόεδρος της Π.Α.Ε. Ολυμπιακός, για τον ενάγοντα, και έχει το ακόλουθο περιεχόμενο: “ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ Στη γνωστή ψαροταβέρνα «………» έτρωγε χθες το βράδυ με στενούς φίλους και συνεργάτες ο ……. Ο πρόεδρος της ΠΑΕ Ολυμπιακός έδειχνε κεφάτος μόλις όμως άνθρωπος του …… τον ρώτησε ποια είναι η γνώμη του για τον …… άστραψε και βρόντηξε: «Όπως έχω πει και επισήμως … ο …… εκπροσωπεί ότι πιο βρώμικο υπάρχει σήμερα»! Χρειάζεται να κάνουμε εμείς περαιτέρω σχόλια;”. Ακολούθως, την ίδια ημέρα, στο ίδιο ιστολόγιο, αναρτήθηκε δεύτερο κείμενο-σχόλιο, σε συνέχεια του προηγουμένου, με τίτλο “ΚΑΚΟΣ ΡΟΥΦΙΑΝΟΣ Ο Π……” και με το ακόλουθο περιεχόμενο: “ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ Σε συνέχεια της προηγούμενης ανάρτησης και των όσων είπε ο …… για τον ……, ο Πρόεδρος της ΠΑΕ Ολυμπιακός κατά τη χθεσινή συζήτηση που είχε στον «……» με φίλους και συνεργάτες ρωτήθηκε τι ρόλο παίζει ο …… και απάντησε ως εξής: «Το ρόλο του … κακού ρουφιάνου»!!! Θέλετε κι άλλα;”. Τα ως άνω κείμενα – σχόλια περιέχουν γεγονότα και αξιολογικές κρίσεις, που εκφράζουν, κατά την κοινή αντίληψη, σαφή περιφρόνηση προς το πρόσωπο του ενάγοντα, προσβάλλουν την προσωπικότητά του και βλάπτουν την τιμή και την υπόληψή του. Η χρήση της ιδιαιτέρως απαξιωτικής έκφρασης “εκπροσωπεί ότι πιο βρώμικο υπάρχει σήμερα”, σε συνδυασμό με τον καταφρονητικό όρο “κακός ρουφιάνος”, που περιέχονται στις δηλώσεις που φέρεται να έκανε ο …… για τον ενάγοντα και οι οποίες περιλαμβάνονται στα ως άνω επίδικα κείμενα, καταδεικνύει τον σκοπό του συντάκτη τους, που είναι η αμφισβήτηση της εν γένει ηθικής και κοινωνικής αξίας του ενάγοντος. Μάλιστα, η καταφρονητική διάθεση του συντάκτη των επίμαχων σχολίων, που φαίνεται να υιοθετεί τις δηλώσεις που φέρεται να έκανε ο ……, καταδεικνύεται με τη χρήση και των ρητορικών ερωτήσεων στο τέλος των κειμένων του «Χρειάζεται να κάνουμε εμείς περαιτέρω σχόλια;» και «Θέλετε κι άλλα;», τις οποίες παραθέτει αμέσως μετά τις προσβλητικές για το πρόσωπο του ενάγοντα αναφορές. Εξάλλου, το περιεχόμενο των ως άνω σχολίων υπερέβησαν το αντικειμενικά αναγκαίο μέτρο για να αποδοθεί το περιεχόμενο της σκέψης του συντάκτη προς ικανοποίηση του δικαιολογημένου ενδιαφέροντος για την ενημέρωση των χρηστών του ιστολογίου αλλά και της πρόθεσής του να ασκήσει οξεία κριτική. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και αν πράγματι οι ανωτέρω δηλώσεις έγιναν από ένα τρίτο άτομο, το ……, γεγονός που δεν αποδείχθηκε, ο εναγόμενος προέβη στη δημοσίευσή τους καίτοι γνώριζε την έλλειψη της αναγκαιότητας του τρόπου αυτού εκδήλωσης της προσβλητικής συμπεριφοράς του προς το πρόσωπο του ενάγοντος, με προφανή σκοπό την καταφρόνηση του ενάγοντος και την προσβολή της τιμής και της υπόληψής του δημόσια. Περαιτέρω, στις 8.10.2011, στο ίδιο ειδησεογραφικό ιστολόγιο, δημοσιεύθηκε νέο, ανυπόγραφο επίσης άρθρο, με μορφή επιστολής, απευθυνόμενης προς τον ενάγοντα, το οποίο επιγράφεται “ΠΡΟΣ κ. ………” και ακριβώς από κάτω “ΣΤΡΑΤΟΣ ΑΠΟ ΜΠΡΑΒΟΥΣ” και στο οποίο αναγράφονται κατά λέξη τα εξής: “Βλέπουμε ότι δεν κόβετε τις κακές συνήθειες. Η εικόνα να κυκλοφορείτε με 15 φουσκωτούς δίπλα σας και να σπρώχνουν όποιον βρίσκουν μπροστά τους εντελώς … απαράδεκτη. Ή μαζέψτε τους ή θα πέσει κράξιμο… …… Σ.Σ. Τα υπόλοιπα δεν τα γράφουμε γιατί καταλάβατε τι εννοούμε…”. Στο ως άνω άρθρο παρουσιάζεται ο ενάγων να κυκλοφορεί δημόσια συνοδευόμενος από 15 «φουσκωτούς», δηλαδή άνδρες ιδιωτικής ασφάλειας για προστασία, οι οποίοι μάλιστα σπρώχνουν όποιον βρίσκουν μπροστά τους. Το ως άνω γεγονός είναι ψευδές και προσβλητικό αφού, όπως αποδείχθηκε και από την κατάθεση του μάρτυρα αποδείξεως, ο ενάγων διαθέτει μεν δύο με τρεις ιδιωτικούς φρουρούς για την προστασία του, οι οποίοι όμως ουδόλως επιδεικνύουν, κατʼ εντολή του εργοδότη τους – ενάγοντος, τέτοιου είδους επιθετική συμπεριφορά σαν αυτή που περιγράφεται στο ως άνω άρθρο όταν κυκλοφορούν σε δημόσιους χώρους. Τόσο δε η αναφορά σε δέκα πέντε άτομα αντί για δύο – τρία όσο και η χρήση της λέξης «στρατός» αποσκοπεί ακριβώς στην κατάδειξη της επικινδυνότητας του ενάγοντος για το κοινωνικό σύνολο. Τα ως άνω αναληθή γεγονότα αποσκοπούσαν στην αμφισβήτηση της ηθικής και κοινωνικής αξίας του ενάγοντος, ο οποίος εμφανίζεται να απασχολεί άτομα, τα οποία δεν περιορίζονται στην προσωπική του φύλαξη και ασφάλεια αλλά επιδεικνύουν επικίνδυνη και επιθετική συμπεριφορά έναντι τρίτων προσώπων. Δεδομένου δε ότι η προσβολή της τιμής και συνακόλουθα και της προσωπικότητας του ενάγοντα προκλήθηκε με γεγονότα ψευδή, εν γνώσει της αναλήθειάς τους (συκοφαντική δυσφήμηση του άρθρου 363 ΠΚ και όχι απλή δυσφήμηση του άρθρου 362 ΠΚ), η διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 367 του ΠΚ δεν εφαρμόζεται στην υπό κρίση υπόθεση (άρθρο 367 παρ. 2 περ. α του ΠΚ), και ως εκ τούτου πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος ο πέμπτος λόγος της κρινόμενης έφεσης, με τον οποίο ο εναγόμενος ισχυρίζεται, ότι προέβη στην επίδικη ανάρτηση από δημοσιογραφικό καθήκον και δικαιολογημένο ενδιαφέρον για την ενημέρωση του αναγνωστικού κοινού. Στη συνέχεια, στις 15 Οκτωβρίου 2011, ο εναγόμενος καταχώρησε στο ως άνω ιστολόγιο ένα ακόμη ανυπόγραφο δημοσίευμα με την επικεφαλίδα “ΝΟΝΟΣ…” και υπότιτλο: “ΣΤΕΛΝΕΙ ΜΠΡΑΒΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΛΑΚΩΝΟΥΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΣΤΟ ΞΥΛΟ!” με το ακόλουθο περιεχόμενο: “Το είχαμε επισημάνει και εμείς το προηγούμενο Σάββατο, χωρίς φυσικά να ξέρουμε το παραμικρό για την επίθεση στον ……, ότι ο ….. κυκλοφορεί στην Αθήνα με καμιά δεκαριά μπράβους οι οποίοι σπρώχνουν τον κόσμο σε όποια μαγαζιά ή στέκια παρουσιάζεται ο πρώην πρόεδρος του Παναθηναϊκού. Η Real News φαίνεται πως έχει ακόμα καλύτερο ρεπορτάζ, καθώς όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι εκτός από τα σπρωξίματα, οι μπράβοι του …… έχουν… έφεση και στο ξύλο γνωστών διαιτητών! Για να δούμε, η υπόθεση θα αποκαλυφθεί στην πραγματική της διάσταση;”. Δίπλα από το δημοσίευμα υπάρχει φωτογραφία του ενάγοντος και του ως άνω διαιτητή, συνοδευόμενη από τη λεκτική απεικόνιση “Μπράβοι του …… πίσω από την επίθεση στον ……; ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ Ποια πρόσωπα «δείχνει» η δικογραφία της Ασφάλειας”. Ως προς το γεγονός που αναγράφεται στο επίμαχο δημοσίευμα ότι δηλαδή ο ενάγων κυκλοφορεί με μπράβους, οι οποίοι σπρώχνουν τον κόσμο στους χώρους που παρουσιάζεται ο ενάγων, τούτο είναι ψευδές και συκοφαντικό για όσους λόγους αναφέρθηκαν παραπάνω αναφορικά με το αμέσως προηγούμενο δημοσίευμα. Η λέξη «μπράβος», εξάλλου, έχει καταφανώς αρνητική χροιά καθώς υποδηλώνει τον μισθωτό σωματοφύλακα, ο οποίος είναι πρόθυμος να προβεί σε έκνομες ενέργειες προς υπεράσπιση και κατʼ εντολή του εργοδότη του. Το ίδιο και η λέξη “νονός” στην επικεφαλίδα του άρθρου ενέχει σαφή απαξιωτική σημασία αφού υποδηλώνει άτομο που ηγείται εγκληματικής οργάνωσης. Περαιτέρω αναφέρεται στο ως άνω δημοσίευμα ότι οι σωματοφύλακες του ενάγοντα έχουν «έφεση» στο ξύλο γνωστών διαιτητών, συνδέοντας με τον τρόπο αυτό την επίθεση που δέχτηκε ο διαιτητής ποδοσφαίρου …… το βράδυ της 30ης Οκτωβρίου 2010 στα Καμίνια με τους σωματοφύλακες του ενάγοντος, οι οποίοι, σύμφωνα με το δημοσίευμα, είναι οι δράστες της επίθεσης. Στην παραπάνω ανάρτηση δίδεται ως είδηση ότι ο ενάγων είναι ηθικός αυτουργός στον ξυλοδαρμό του ανωτέρω διαιτητή χρησιμοποιώντας ως αυτουργούς τους άνδρες της προσωπικής του φρουράς, την αλήθεια της οποίας υιοθετεί ο συντάκτης του άρθρου – εναγόμενος, στοιχείο που προκύπτει από τον τρόπο γραφής και το ύφος του κειμένου. Από κανένα όμως στοιχείο δεν αποδείχθηκε η αλήθεια του ως άνω γεγονότος, το οποίο στηρίζεται αποκλειστικά σε δημοσιεύματα της εφημερίδας «Real News», την οποία ο συντάκτης του επίμαχου άρθρου μνημονεύει ρητά. Άλλωστε, ενόψει αντίστοιχης αγωγής που είχε ασκήσει ο ενάγων σε βάρος του ……, δημοσιογράφου, εκδότη και διευθυντή της ως άνω εφημερίδας, με αφορμή τα δημοσιεύματα που τον ενέπλεκαν στην υπόθεση του ως άνω ξυλοδαρμού, ο τελευταίος με την από 9.10.2013 επιστολή του, που απέστειλε στον ενάγοντα, ανέλαβε την ευθύνη αποκατάστασης της τρωθείσας τιμής του ενάγοντος με νεότερο, επανορθωτικό δημοσίευμα, αναγνωρίζοντας το προσβλητικό του περιεχομένου του αρχικού δημοσιεύματος. Πλην, όμως, ο εναγόμενος έσπευσε να δημοσιεύσει το παραπάνω αναληθές άρθρο παρότι γνώριζε ότι τα αναφερόμενα σε αυτό γεγονότα έβλαπταν την τιμή και την υπόληψη του ενάγοντα στον κύκλο του αναγνωστικού κοινού του ιστολογίου. Εξάλλου, η ένσταση του άρθρου 367 παρ. 1 στοιχ. γ’ ΠΚ που υπέβαλε ο εναγόμενος περί απαλλαγής του από κάθε ευθύνη, για τον λόγο ότι το επίμαχο δημοσίευμα έγινε από δικαιολογημένο ενδιαφέρον και εκ δημοσιογραφικού καθήκοντος, και ο σχετικός λόγος έφεσης αλυσιτελώς προβάλλεται και πρέπει ωσαύτως να απορριφθεί, καθόσον η ως άνω διάταξη εφαρμόζεται μόνο επί απλής δυσφήμησης και εξύβρισης, όχι δε επί συκοφαντικής δυσφήμησης όπως εν προκειμένω. Περαιτέρω, στις 16.10.2011 στο ίδιο ως άνω ιστολόγιο δημοσιεύθηκε ακόμη ένα ανυπόγραφο άρθρο σχετικά με τον ενάγοντα με τον τίτλο “ΑΠΕΙΛΕΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥΣ ΜΕ ΜΠΡΑΒΙΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΠΙΕΣΕΙΣ ΣΤΗ ΓΑΔΑ. Ο Π…… ΚΑΙ ΟΙ ΦΟΥΣΚΩΤΟΙ ΠΟΥ ΚΟΥΒΑΛΑΕΙ ΜΑΖΙ ΤΟΥ…”, ενώ δίπλα από αυτό υπάρχει φωτογραφία του ενάγοντος. Το ως άνω δημοσίευμα έχει το ακόλουθο περιεχόμενο: “Την ίδια τακτική ξανάρχισε ο ……. Τηλεφωνεί σε δημοσιογράφους και τους απειλεί επειδή έβγαλαν ρεπορτάζ ή συνέχισαν το ρεπορτάζ της Real News για τον ξυλοδαρμό του ….. από μπράβους. Παράλληλα παίρνει στη ΓΑΔΑ και εξυβρίζοντας τους Αστυνομικούς, λέει ότι θα καταθέσει μηνύσεις και αγωγές… σε όσους σχολιάζουν αρνητικά το ξύλο που έδωσαν οι μπράβοι του στον ……! Νομίζει ο άνθρωπος ότι βρίσκεται στην Σικελία παριστάνοντας το Νονό του Κόπολα. Και ότι θα φιμώσει με απειλές τους δημοσιογράφους που του ασκούν κριτική. Έτσι νομίζει. Που ναʼ ξερε με ποιους έχει μπλέξει!…». Στο ανωτέρω δημοσίευμα ο ενάγων εμφανίζεται να απειλεί δημοσιογράφους που παρουσίασαν ρεπορτάζ ή αναδημοσίευσαν το άρθρο της εφημερίδας Real Newsσχετικά με τον ξυλοδαρμό του ……. Με το ως άνω δημοσίευμα μεταφέρεται στο αναγνωστικό κοινό η είδηση ότι ο ενάγων απειλεί δημοσιογράφους και εξυβρίζει αστυνομικούς, γεγονότα που ουδόλως αποδείχθηκαν ότι είναι αληθή, είναι δε αυτά δυσφημιστικά για το πρόσωπο του ενάγοντα και ικανά να βλάψουν την τιμή και την υπόληψή του. Επαναλαμβάνει δε για μια ακόμα φορά ο συντάκτης του εν λόγω δημοσιεύματος την συκοφαντική για το πρόσωπο του ενάγοντα είδηση ότι άτομα της προσωπικής φρουράς του προέβησαν κατʼ εντολήν του στον ξυλοδαρμό του ως άνω διαιτητή, προσθέτοντας μάλιστα ότι νομίζει ότι βρίσκεται στη Σικελία και παριστάνει το Νονό του Κόπολα, αναφορά που παραπέμπει ευθέως στο οργανωμένο έγκλημα. Να σημειωθεί ότι ενόψει της αναλήθειας του ανωτέρω γεγονότος που διαλαμβάνεται στο ανωτέρω δημοσίευμα η βασιζόμενη στο άρθρο 367 παρ. 1 του ΠΚ ένσταση του εναγόμενου για άρση του άδικου χαρακτήρα της πράξης ένεκα συνδρομής δικαιολογημένου δημοσιογραφικού ενδιαφέροντος πρέπει να απορριφθεί, καθώς πρόκειται για συκοφαντική δυσφήμηση, όπου δεν χωρεί εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 367 παρ. 1 ΠΚ και δεν αίρεται, επομένως, ο άδικος χαρακτήρας της πράξης. Κατʼ ακολουθία όλων αυτών, υπάρχει νόμιμη και βάσιμη αξίωση του ενάγοντος σε βάρος του εναγόμενου συντάκτη των επιλήψιμων δημοσιευμάτων και διαχειριστή του ανωτέρω ιστολογίου για χρηματική ικανοποίηση λόγω της ηθικής βλάβης, που υπέστη από τη στενοχώρια και την ταραχή που δοκίμασε όταν έλαβε γνώση των επιλήψιμων δημοσιευμάτων. Το ποσό δε της χρηματικής ικανοποίησης που δικαιούται ο ενάγων, ανέρχεται κατά την κρίση του Δικαστηρίου, στο ποσό των 18.000 ευρώ. Το παραπάνω ποσό κρίνεται εύλογο και δίκαιο, σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας μεταξύ του χρησιμοποιούμενου μέτρου και του επιδιωκόμενου σκοπού που απορρέει από την συνταγματική αρχή του κράτους δικαίου, κατά την οποία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει χρηματική ικανοποίηση και κάτω από τα ελάχιστα όρια που προβλέπονται από το άρθρο μόνο του ν. 1178/1981, μετά τη συνεκτίμηση των συνθηκών κάτω από τις οποίες έλαβε χώρα η αδικοπρακτική συμπεριφορά του εναγομένου, του μέσου δια του οποίου τελέστηκε, της έκτασης της ζημίας του ενάγοντος, της βαρύτητας του πταίσματος του εναγομένου, της κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης των μερών και της συμπεριφοράς του εναγομένου μετά την αδικοπραξία. Κατόπιν όλων των ανωτέρω το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, κατʼ εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου και εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων έκρινε: α) ότι το δημοσίευμα της από 15-10-2011 ανάρτησης του επίδικου ιστολογίου με τίτλο: “ΝΟΝΟΣ…” και υπότιτλο: “ΣΤΕΛΝΕΙ ΜΠΡΑΒΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΛΑΚΩΝΟΥΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΣΤΟ ΞΥΛΟ!” και ειδικότερα το αναγραφόμενο στο επίμαχο δημοσίευμα ότι ο ενάγων κυκλοφορεί με μπράβους, δεν είναι ψευδές και συκοφαντικό β) υποχρέωσε τον εναγόμενο να καταβάλει στον ενάγοντα ως οφειλόμενη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης το ποσό των 15.000 ευρώ, αντί αυτού των 18.000 ευρώ. Σύμφωνα με τα παραπάνω όλοι οι λόγοι εφέσεως του εναγομένου πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι κατʼ ουσίαν όπως και η έφεση του ανωτέρω διαδίκου (εκκαλούντος – εναγομένου) στο σύνολό της και να του επιβληθούν λόγω της ήττας του (άρθρα 106, 176, 183, 191 παρ. 2 ΚΠολΔ), για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας, τα δικαστικά έξοδα του ενάγοντος – εφεσίβλητου, κατόπιν σχετικού αιτήματος του. Επίσης, πρέπει να διαταχθεί η εισαγωγή του παραβόλου, εκ ποσού 200 ευρώ, το οποίο επισυνάπτεται στην έκθεση κατάθεσης του δικογράφου της έφεσης αυτής στο Δημόσιο Ταμείο (άρθρο 495 παρ. 4 εδ. δ’ του ΚΠολΔ). Περαιτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή ως ουσιαστικά βάσιμη η έφεση του ενάγοντος κατά τους εν μέρει βάσιμους πρώτο και δεύτερο λόγους αυτής με τους οποίους ο πιο πάνω εκκαλών παραπονείται για κακή εκτίμηση των αποδείξεων από το Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο αναφορικά: 1) με το ύψος της επιδικασθείσας χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης και 2) με τις ουσιαστικές κρίσεις της εκκαλουμένης για το δημοσίευμα της από 15.10.2011 ανάρτησης του επίδικου ιστολογίου με τίτλο “ΝΟΝΟΣ…” και υπότιτλο: “ΣΤΕΛΝΕΙ ΜΠΡΑΒΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΛΑΚΩΝΟΥΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΣΤΟ ΞΥΛΟ!” και να εξαφανισθεί η εκκαλούμενη απόφαση.

Στη συνέχεια, αφού κρατηθεί και δικασθεί από το Δικαστήριο τούτο και κατʼουσίαν η υπόθεση, πρέπει να γίνει δεκτή εν μέρει η αγωγή ως και κατʼ ουσίαν βάσιμη και να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να καταβάλει στον ενάγοντα το ποσό των 18.000 ευρώ, με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής. Τα δικαστικά έξοδα του ενάγοντος και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας, πρέπει να επιβληθούν σε βάρος του εναγομένου, ανάλογα με το βαθμό της ήττας του (άρθρα 106, 178 παρ. 1, 183, 191 παρ. 2 ΚΠολΔ), όπως ορίζεται ειδικότερα στο διατακτικό και να επιστραφεί το παράβολο εκ ποσού 200 ευρώ, το οποίο επισυνάπτεται στην έκθεση κατάθεσης του δικογράφου της έφεσης, στον εκκαλούντα (άρθρο 495 παρ. 4 εδ. δ’ ΚΠολΔ).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Συνεκδικάζει, αντιμωλία των διαδίκων, τις: α) από 30.5.2014 (αριθμ. εκθ. καταθ. 3511/2014) έφεση του εναγόμενου και β) από 2.6.2014 (αριθμ. εκθ. καταθ. 3540/2014) έφεση του ενάγοντος, κατά της με αριθμό 1930/2014 οριστικής απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών.

Δέχεται τυπικά και απορρίπτει κατʼ ουσίαν την από 30.5.2014 (αριθμ. εκθ. καταθ. 3511/2014) έφεση του εναγόμενου.

Διατάσσει την εισαγωγή του παραβόλου, εκ ποσού 200 ευρώ, το οποίο επισυνάπτεται στην έκθεση κατάθεσης του δικογράφου της έφεσης αυτής, στο Δημόσιο Ταμείο.

Επιβάλλει σε βάρος του εκκαλούντος – εναγομένου τα δικαστικά έξοδα του εφεσίβλητου, του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας, τα οποία ορίζει σε εξακόσια (600) ευρώ.

Δέχεται τυπικά και κατʼ ουσίαν την από 2.6.2014 (αριθμ. εκθ. καταθ. 3540/2014) έφεση του ενάγοντος.

Διατάσσει την επιστροφή του παραβόλου της έφεσης των 200 ευρώ στον καταθέσαντα εκκαλούντα.

Εξαφανίζει την με αριθμό 1930/2014 οριστική απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών.

Κρατεί την υπόθεση.

Δικάζει επί της αγωγής.

Δέχεται την αγωγή κατά ένα μέρος.

Υποχρεώνει τον εναγόμενο να καταβάλει στον ενάγοντα το ποσό των δέκα οκτώ χιλιάδων (18.000) ευρώ με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής.

Επιβάλλει στον εναγόμενο τα δικαστικά έξοδα του ενάγοντος και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας, και ορίζει το ύψος αυτών στο ποσό των χιλίων τετρακοσίων (1.400) ευρώ.

Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 07.01.2016 και δημοσιεύθηκε στο ακροατήριό του σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση, χωρίς να παρίστανται οι διάδικοι και οι πληρεξούσιοί τους δικηγόροι, στις 24.03.2016.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

dsa.gr

Αριθμός Αποφάσεως 373/2016 ΤΟ ΠΟΛΥΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

373/2016
ΤΟ ΠΟΛΥΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές Μαγδαληνή Φαχουρίδου, Πρόεδρο Πρωτοδικών, Ηλία Δελαζάνο, Πρωτοδίκη-Εισηγητή, Μαρία Σοφού Πρωτοδίκη και την Γραμματέα Μαρία Αντωνοπούλου.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του την 8-10-2015 για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
Του ενάγοντος: (…)
Του εναγομένου (…)

ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗΝ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΚΑΤΑ ΝΟΜΟ
Επειδή, παράνομη προσβολή της προσωπικότητας, σύμφωνα με τα άρθρα 57 και 59 ΑΚ, δημιουργείται και από ποινικά κολάσιμη πράξη, όπως συμβαίνει όταν το άτομο προσβάλλεται στην τιμή και την υπόληψή του με εξυβριστικές εκδηλώσεις ή με ισχυρισμούς δυσφημιστικούς ή πολύ περισσότερο συκοφαντικούς, κατά την έννοια των άρθρ. 361- 363 ΠΚ. Ειδικότερα, κατά τα άρθρα αυτά εξύβριση διαπράττει όποιος (…). Για την στοιχειοθέτηση της υποκειμενικής υπόστασης του εγκλήματος της δυσφήμησης απαιτείται γνώση του δράστη ότι το ισχυριζόμενο ή διαδιδόμενο απ` αυτόν ενώπιον τρίτου γεγονός είναι κατάλληλο να βλάψει την τιμή ή την υπόληψη άλλου και θέληση του ίδιου να ισχυρισθεί ή να διαδώσει ενώπιον τρίτου το βλαπτικό για άλλον γεγονός, ενώ για την στοιχειοθέτηση της υποκειμενικής υπόστασης του εγκλήματος της συκοφαντικής δυσφήμησης απαιτείται επιπλέον και γνώση του δράστη ότι το γεγονός είναι ψευδές (βλ. ΑΠ 69/2013, ΕφΑθ 174/2014, δημοσίευση «Νόμος»). (…) Περαιτέρω, γεννάται το ζήτημα ποιός ο κύκλος των «τρίτων» προσώπων, στον οποίο απέβλεψε ο δράστης της δυσφήμησης. Τούτο διότι κάθε πρόσωπο, το οποίο πληροφορείται περί του (ψευδούς) ισχυρισμού από το ίδιο το φερόμενο ως θύμα, δεν εντάσσεται στην έννοια του τρίτου, αφού, πρώτον, δεν ανήκει στον κύκλο των εν δυνάμει, κατά την αντίληψη του ίδιου του δράστη, προσώπων ενώπιον των οποίων επιχειρείται η συκοφάντηση και δεύτερον, δεν μπορεί να νοηθεί, ως «ενώπιον τρίτου ισχυρισμός», εκείνος ο οποίος λαμβάνει χώρα σε χρόνο μεταγενέστερο της «ενώπιον τρίτου» εκφοράς του από τον δράστη. Όταν το φερόμενο ως θύμα δημοσιοποιεί-κοινοποιεί το ίδιο, μετά τον χρόνο τέλεσης της πράξης, την εις βάρος του εγκληματική ενέργεια, η ενέργειά του αυτή δεν συνδέεται αιτιωδώς με πταίσμα του δράστη, αλλ’ αποκλειστικά με την διάθεση του υποκειμένου να διαθέσει (εκθέσει), δημοσίως και οικειοθελώς, τμήμα της προσωπικότητάς του. Εξάλλου, η προσφυγή στην Δικαιοσύνη και η εκδίκαση μιας υπόθεσης από το καθ’ ύλην και κατά τόπον αρμόδιο δικαστήριο δεν αποτελεί διεύρυνση του κύκλου των «τρίτων» προσώπων. Διότι, αφ’ ενός μεν ούτε σ’ αυτόν τον κύκλο (του ακροατηρίου) θα αποβλέπει ο δράστης, σε αβέβαιο δηλαδή και άγνωστο κύκλο προσώπων και σε μελλοντικό, αβέβαιο γεγονός (ήτοι: την συζήτηση της υπόθεσης, όποτε και αν αυτή πραγματοποιηθεί), αφ’ ετέρου δε, αν θεωρηθεί ο εξ επαγγέλματος επιλαμβανόμενος δικαστής ως τρίτος, τότε κάθε ενώπιόν του εισαγόμενη υπόθεση προς εκδίκαση ενεργοποιεί τη νομοτυπική μορφή των άρθρων 362 και 363 ΠΚ. Ας σημειωθεί ότι στα άρθρα 362 και 363 ΠΚ δεν προβλέπονται εγκλήματα αποτελέσματος (πρβλ. ΑΠ 140/1997, ΠΧ ΜΖ΄, σελ. 1336: η συκοφαντική δυσφήμηση είναι τυπικό έγκλημα), ούτε βέβαια πρόκειται για εγκλήματα διαρκή, ούτως ώστε να γίνεται αποδεκτή είτε νέα τέλεση είτε συνέχιση του αδικήματος δια της εκδίκασης της ποινικής (ή αστικής), υπόθεσης, κατόπιν έγκλησης (ή αγωγής), κατ’ ενός φερομένου ως συκοφάντη, λόγω του ότι με την απολογία ή τις προτάσεις του ο κατηγορούμενος (ή εναγόμενος) επανέλαβε το περιεχόμενο των δυσφημιστικών ισχυρισμών που είχε προηγουμένως διαλάβει σε έτερο δικόγραφο (λ.χ. σε αγωγή του κατά του εγκαλούντος-ενάγοντος), ακριβώς διότι η θεσμικά προβλεπόμενη διαδικασία απονομής της Δικαιοσύνης δεν εντάσσεται στην έννοια του «τρίτου». Δεν μπορεί, επιπλέον, να γίνει αποδεκτό ότι ο φερόμενος ως δράστης αποβλέπει σε πρόσωπο τρίτου του οποίου η ταυτότητα και όλα τα στοιχεία προσδιορισμού του (π.χ. φύλο, ηλικία, γνώσεις κτλ.) κατά την εκδήλωση του (ψευδούς) ισχυρισμού είναι άγνωστα και απροσδιόριστα, όταν μάλιστα πρόκειται για τον όποιον τρίτο θα λάβει γνώση, ενδεχομένως, του δυσφημιστικού ισχυρισμού στο μέλλον. Δεν μπορεί, ακόμη, ως «τρίτος» της οικείας ποινικής διάταξης (άρθρα 362, 363 ΠΚ) να θεωρηθεί πρόσωπο θεσμικά (δικονομικά) εξουσιοδοτημένο να παραλαμβάνει και να εξετάζει μηνύσεις, καταγγελίες, αναφορές των πολιτών (π.χ. ο εισαγγελέας, ο δικαστής μίας υπόθεσης, ο αρμόδιος γραμματέας), καθότι κατά την ενάσκηση των καθηκόντων του αποβάλλει την προσωπική του «ταυτότητα» και εξυπηρετεί αποκλειστικά τον ανατεθειμένο σε αυτό θεσμικό του ρόλο. Το δικαστικό πρόσωπο δεν είναι «τρίτος» θεσμικά και δικονομικά ως προς το βιοτικό συμβάν, όπως λ.χ. ο οποιοσδήποτε παρών, ο οποίος θα λάβει γνώση της δυσφημιστικής εκδήλωσης, ο απλός θεατής του βιοτικού συμβάντος κατά τον χρόνο της εξέλιξής του. Τα δικαστικά πρόσωπα, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, έχουν αυστηρά προκαθορισμένους ρόλους, δεν εκφράζουν την προσωπική τους άποψη, δεν δικαιούνται να προβαίνουν σε σχολιασμό όσων εκτίθενται στα πλαίσια της οικείας διαδικασίας (προδικασίας και κύριας διαδικασίας), δεν διασκέπτονται δημοσίως (πρβλ. άρθρο 371 ΚΠΔ, 301 ΚΠολΔ), δεν τους αφορά το πρόσωπο των διαδίκων (in rem εξελίσσεται η ποινική δίκη, in personam κηρύσσεται η ενοχή ή η αθωότητα- πρβλ. άρθρο 370 ΚΠΔ). Δεν μπορούν, εξάλλου, οι ανύπαρκτες, ως δικονομικό μέγεθος, «υπόνοιες» του εισαγγελέα ή του δικαστή κατά την εκδίκαση μίας υπόθεσης, ν’ αναχθούν σε (δικονομικό) μέγεθος μετρήσιμο που αξιολογείται για τον σχηματισμό της δικαστικής κρίσης. Σε αντίθετη περίπτωση, εάν ήθελε υποστηριχθεί ότι οι «υπόνοιες» που σχημάτισε ο εισαγγελέας ή ο δικαστής εκ της (ψευδούς) αγωγής, μήνυσης, καταγγελίας κτλ. αποτελούν απτό εμπειρικό και δικονομικά αξιολογήσιμο μέγεθος, τούτο θα είχε ως συνέπεια ότι ο ενάγων, ο οποίος φέρει το βάρος της απόδειξης στην διαδικασία της πολιτικής δίκης, οφείλει ν’ αποδείξει ότι, μέσω της κατάθεσης της (ψευδούς) αγωγής (μήνυσης, καταγγελίας κτλ.), επήλθε η προσβολή του εννόμου αγαθού της τιμής, δεδομένου ότι η δυνατότητα επέλευσης του κινδύνου αποτελεί στοιχείο της αντικειμενικής υπόστασης, ενόσω ο δικαστής, στον οποίο έχουν σχηματισθεί «υπόνοιες», προκειμένου να σχηματίσει την δικανική του πεποίθηση, οφείλει ν’ αναμένει την κατάθεση των προτάσεων των διαδίκων και την προβολή των εκατέρωθεν ισχυρισμών τους, πράγμα που ανάγεται στο μέλλον, στον χρόνο δηλαδή συζήτησης της αγωγής (βλ. ΑΠ 140/1997, οπ.π: η συκοφαντική δυσφήμηση τελείται από την στιγμή που ο τρίτος θα λάβει γνώση του δυσφημιστικού γεγονότος). (…).
Με την κρινόμενη αγωγή ο ενάγων εκθέτει ότι (…) τα δε εν γνώσει ψευδή γεγονότα που ισχυρίσθηκε ο εναγόμενος περιήλθαν σε γνώση των προσώπων προς τα οποία κατατέθηκε η ανωτέρω αγωγή του, καθώς και ετέρων τρίτων, μεταξύ των οποίων οι δικαστές και γραμματείς του Πρωτοδικείου Αθηνών, δικαστικών επιμελητών και δικηγόρων, προς τους οποίους ο εναγόμενος τον εμφάνισε ως πρόσωπο πανούργο, κακόβουλο και απατεώνα. Με το ιστορικό αυτό και προσθέτοντας ότι η προπεριγραφείσα παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά του εναγομένου προξένησε σε αυτόν ψυχική καταρράκωση και ηθική βλάβη, ζητεί να υποχρεωθεί ο τελευταίος να του καταβάλει (…)
Με το παραπάνω περιεχόμενο και αίτημα, η κρινόμενη αγωγή, (….) αρμοδίως και παραδεκτώς εισάγεται για να συζητηθεί στο Δικαστήριο τούτο (άρθρα 18, 22, 35 ΚΠολΔ)….. Περαιτέρω, η κρινόμενη αγωγή είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 57, 59, 299, 346, 914 ΑΚ, 362, 363 ΠΚ, 176 ΚΠολΔ (…)
O εναγόμενος αρνείται την αγωγή (…)
(…) Εξάλλου, μόνον εάν γινόταν δεκτό ως «αποδεικτικό τεκμήριο» ότι οι δικαστικοί υπάλληλοι που παρέλαβαν την από 18-10-2006 αγωγή την ανέγνωσαν, θα ήταν δυνατόν να γίνει δεκτό ότι υπέπεσε στην αντίληψή τους και κατανόησαν το καταφρονητικό της τιμής και της υπόληψης του ενάγοντος περιεχόμενό της. Όσον δε αφορά τους δικαστές που επρόκειτο να κρίνουν επ’ αυτής, τούτοι, εκτός του ότι δεν μπορούν να θεωρηθούν «τρίτοι» ως προς τις επίμαχες εκδηλώσεις (….)

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την αγωγή (…)

http://dikastis.blogspot.gr/

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟ

Προς Τον
Εξοχότατο Πρωθυπουργό
κ κ. Αλέξιο Τσίπρα
Πρόεδρο Κυβερνήσεως
Μέγαρο Μαξίμου
Ηρώδου Αττικού 19
106 74 ΑΘΗΝΑΙ

                                                                                                   Αθήνα, 3 Δεκεμβρίου 2016

     Εξοχότατε Κύριε Πρόεδρε,

Τελευταία γινόμαστε μάρτυρες της όλο και κλιμακούμενης πολεμικής ρητορικής του Ερντογάν αλλά και της Κεμαλικής αντιπολίτευσης, δηλαδή το κόμμα του Κιλιντσάρογλου.

 Η Άγκυρα προχώρησε και ένα βήμα παραπέρα, μετά την επίσημη τοποθέτηση του υπουργού των Εξωτερικών της, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ότι τα Ίμια είναι τουρκικό έδαφος (επικαλούνται τη Συνθήκη της Λωζάνης), την οποία επανειλημμένα αμφισβητεί εσχάτως ο ίδιος ο Ερντογάν!

Δεν έχουν τέλος οι προκλήσεις της Τουρκίας, η οποία καθημερινά κλιμακώνει την επικίνδυνη ρητορική της κατά της Ελλάδας, φτάνοντας σήμερα μέχρις του σημείου να υποστηρίξει επισήμως και διά στόματος του υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, (ότι η βραχονησίδα Ίμια «Καρντάκ», κατά τους γείτονες) είναι τουρκικό έδαφος.

Η προκλητική δήλωση του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας έρχεται ως συνέχεια στους ανυπόστατους ισχυρισμούς του αρχηγού της Κεμαλικής αντιπολίτευσης του CHP, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ότι δήθεν η Ελλάδα έχει... καταλάβει 18 νησιά του Αιγαίου.

Όπως έγινε γνωστό, η Τουρκία εξέδωσε ΝΟΤΑΜ, με την οποία «βαφτίζει» την Κάσο «Τζομπάν» («Coban») και ζητά η περιοχή νοτίως της νήσου να μην χρησιμοποιείται για ασκήσεις από τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, καθώς αποτελεί αποστρατικοποιημένη περιοχή.

Απευθύνομαι προς την εξαίρετη προσωπικότητά Σας διά να αντιμετωπίσετε ένα εξόχως σοβαρό θέμα απομειώσεως, υποβαθμίσεως, ευτελισμού εις βάρος των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων (Ε.Δ.) και του επερχόμενου κινδύνου που ελλοχεύει για την άμυνα και  την ελληνική κυριαρχία επί νησιών και βραχονησίδων του Αιγαίου.

Κατά τις προγραμματικές Σας δηλώσεις όταν αναλάβατε την ευθύνη διακυβερνήσεως της Χώρας με την ψήφο του Ελληνικού Λαού δηλώσατε ότι : «Είμαι κάθε λέξη του Συντάγματος» και αυτό Σας τιμά ιδιαιτέρως, αλλά θα πρέπει, Εξοχότατε κύριε Πρωθυπουργέ, και να το αποδεικνύετε καθημερινώς.

Στο άρθρου 4 παρ. 6 Σ., σύμφωνα με το οποίο : «Κάθε Έλληνας που μπορεί να φέρει όπλο είναι υποχρεωμένος να συντελεί στην άμυνα της πατρίδας, σύμφωνα με τους ορισμούς των νόμων», προκύπτει ότι αποστολή των ενόπλων δυνάμεων είναι κατά πρώτο λόγο να λειτουργούν αποτρεπτικά απέναντι σε όσους θα είχαν διάθεση να προσβάλουν την εθνική ανεξαρτησία την εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ειρήνη, και κατά δεύτερο λόγο, εάν η «αποτροπή» δεν αποδειχθεί αποτελεσματική, να αμυνθούν του πατρίου εδάφους. Σύμφωνα με τον ισχύοντα κανονισμό τα καθήκοντα των στρατιωτικών είναι συγκεκριμένα:

«ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΣΤΟ ΣΤΡΑΤΟ» ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α

«ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ»   ΑΡΘΡΟ 1 «ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ»

«Η αποστολή του Στρατού είναι, να εξασφαλίζει την άμυνα της Χώρας, να υπερασπίζει την Εθνική ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Πατρίδας.»

Με διαφορετική διατύπωση, η αποστολή αυτή συνίσταται στην άμυνα της χώρας απέναντι σε εξωτερικούς κινδύνους και όχι στην ενασχόληση με καθήκοντα αναγόμενα στην εσωτερική πολιτική.

Η απόφαση των αρμοδίων οργάνων της εκτελεστικής λειτουργίας (ΥΕΘΑ) με τις οποίες διατάζει στρατιωτικούς για εργασίες εκτός των καθηκόντων του πρέπει να είναι:

α) Κατάλληλη, δηλ. να τελεί σε συνάφεια με τον επιδιωκόμενο σκοπό. Αυτός δεν μπορεί παρά να είναι η αντιμετώπιση θεομηνίας (σεισμός, πλημμύρες, πυρκαγιές, λοιμοί), που προκαλεί επείγουσα κοινωνική ανάγκη ή κινδύνου της δημόσιας υγείας.

 β) Αναγκαία, δηλ. να μην είναι δυνατή η εξυπηρέτηση του ίδιου σκοπού με άλλα μέσα, όπως π.χ. η χρησιμοποίηση προσώπων πρόθυμων να εκτελέσουν την ίδια εργασία έναντι αμοιβής.

Δηλαδή είναι εντελώς διαφορετικό να συνδράμουν οι Ε.Δ. σε θεομηνίες, (πλημμύρες  σεισμούς και μεγάλης έκτασης πυρκαγιών) και άλλο σε οικοδομικές εργασίες και καθαρισμούς χώρων υποδοχής προσφύγων που μπορούν εύκολα να πράξουν ιδιωτικές εταιρίες με τα ευρωπαϊκά κονδύλια για το προσφυγικό.

Από τα ανωτέρω εξυπονοείται συνεκτικά ότι δεν είναι δυνατή η οποιαδήποτε χρησιμοποίηση των στρατιωτικών, για εργασίες εκτός της  καθορισμένης αποστολής τους.

Δυστυχώς υπουργοί της κυβέρνησής Σας, χρησιμοποιούν τα στελέχη των Ε.Δ. για πλείστα όσα έργα εκτός από το κυρίως έργο τους, βαπτίζοντάς τα μάλιστα ως «εμπλοκή των Ε.Δ.».

Οι ένοπλες δυνάμεις υποβαθμίζονται έτσι ως αναγκαίο κακό κι όχι ως συνιστώσα εθνικής ισχύος.

Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή καθώς εάν συνεχιστεί η παρούσα κατάσταση, το έλλειμμα ασφαλείας που μας παρέχουν οι Ε.Δ. θα αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο. 

Να Σας υπενθυμίσω ότι το προσωπικό των Ε.Δ. είναι το κεφάλαιό μας, είναι ο πολλαπλασιαστής δυνάμεως μας.

Σας παρακαλώ, σεβόμενος τις αξίες και την τιμή των στελεχών των Ε.Δ. να διατάξετε  την απαγόρευση από τώρα και στο εξής, την χρησιμοποίηση τους σε έργα που δεν συνάδουν των καθηκόντων τους.

Παρέλκει να αναφέρω, Εξοχότατε Κύριε Πρόεδρε, ότι έχετε στη διάθεσή Σας τόσο το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής όσο και το Υπουργείο Εσωτερικών που σε συνδυασμό με τις δομές και τη χρηματοδότηση της Ε.Ε. μπορούν κάλλιστα να διαχειριστούν το μεταναστευτικό πρόβλημα, ώστε τα στελέχη των Ε.Δ. να μείνουν απερίσπαστα στο πρωταρχικό τους έργο, μάλιστα σε μια κρίσιμη και επικίνδυνη χρονική συγκυρία.

Ευελπιστώ ότι η πατριωτική συνείδηση που Σας διακατέχει θα επαναστατήσει απέναντι σ’ αυτή την πρόδηλη και επικίνδυνη πλέον κατάσταση που ετοιμάζεται, εις βάρος της Εθνικής ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Πατρίδας μας.

Εύχομαι να το πράξετε και να σταματήσετε μια καταφανή επικίνδυνη κατάσταση, γιατί αυτό επιτάσσει η πατριωτική Σας συνείδηση, αυτό επιτάσσουν οι αρχές Σας.

              Μετά τιμής

     Παναγιώτης Δ. Σταμάτης

     Πλωτάρχης Π.Ν  (ε.α.)
E-mail:  (panos_stamatis@yahoo.gr)

Κοινοποιήσεις:  Υπουργό Εθνικής Αμύνης κ.κ. Π. Καμμένο , Αν. Υπουργό Εθνικής Αμύνης κ.κ. Α. Βίτσα

Η παρούσα αποστέλλεται με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: primeminister@primeminister.gr    minister@mod.mil.gr     anyetha@mod.mil.gr 

Παραδοσιακό μάζεμα ελιάς

Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΞΟΥΣΙΩΝ

                     

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΞΟΥΣΙΩΝ

Από τον Π. Σταμάτη *

Η  ιστορία της διάκρισης των εξουσιών ξεκινάει στην αρχαία Ελλάδα, αρχή γενέσθαι από την εποχή του Πλάτωνα. Ο μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος, στα έργα του «Λάχης», «Μένων», «Πολιτεία», «Πολιτικός», «Νόμοι» υποστήριξε ότι χάριν του λαού υπάρχουν οι άρχοντες, οι οποίοι μοναδικό σκοπό της αρχής τους πρέπει να έχουν την ευδαιμονία του λαού, μία ευδαιμονία η οποία όμως απαραιτήτως περνά μέσα από τη φιλία και την ενότητα του λαού. Αυτός ο σκοπός της ευδαιμονίας των πολιτών - «πολίτες» θεωρείται επιτυχέστερος όρος από τον «λαό», διότι εκτιμάται ότι ο όρος πολίτης αποδίδει καλύτερα την έννοια του ελευθέρου ατόμου εντός της ολότητας της πόλης Η ιδεώδης πολιτεία για την οποία μίλησε ο φιλόσοφος αποτελεί ένα αρμονικό «όλον», στο οποίο η κάθε ομάδα εξυπηρετεί το σκοπό της χωρίς να εμπλέκεται στις αρμοδιότητες των υπόλοιπων δύο. Κάθε στοιχείο μέσα σε αυτή εκπληρώνει τη λειτουργία του δίχως να παρακωλύει τη λειτουργία των άλλων, καθένας πράττει το έργο που του έχει ανατεθεί και δεν πολυπραγμονεί. Ορμώμενος από τα διδάγματα του δασκάλου του, ο Αριστοτέλης ανέπτυξε περισσότερο την ιδέα της διάκρισης των εξουσιών στο έργο του «Πολιτικά». Υπήρξε κατηγορηματικότερος από τον Πλάτωνα δε, δηλώνων ότι το Πολίτευμα, από τα ορθά πολιτεύματα της δημοκρατίας, της ολιγαρχίας και της βασιλείας, το οποίο θα εξασφαλίσει στην πόλη τους σκοπούς της ευδαιμονίας και του ειρηνικού πολιτικού βίου, αυτό είναι και το άριστο Πολίτευμα. Μάλιστα, ο Σταγειρίτης χωρίζει τις λειτουργίες της πόλης - κράτους στο «δικάζον», το «βουλευόμενο»  καθώς και το «περί τας αρχάς» (που σαφέστατα παραπέμπουν στις τρεις σημερινές εξουσίες.) («Πολιτικά», βιβλ. Δ) Μεταγενέστερα έργα του Πολύβιου ή του Κικέρωνα φανερώνουν ένα μικτό πολιτικό μόρφωμα, με μοναρχικές προσωπικότητες, τις οποίες ενσάρκωναν οι ύπατοι, αριστοκρατικές ρίζες από τη μεριά της συγκλήτου, αλλά και δημοκρατικές φωνές από το λαό. Από την άλλη, η περί μορίων αριστοτελική θεώρηση (1) βρίσκει υποστηρικτή τον Μαρσίλιο, ο οποίος οραματίζεται διαχωρισμό των λειτουργιών μέσα στην κοινωνία, αποσκοπώντας στη δέσμευση των εκάστοτε αρχόντων από ένα νομοθετικό πλαίσιο που δεν θα επιτρέπει την αυθαιρεσία της εξουσίας. Ο Θωμάς ο Ακινάτης τόνισε ότι ο ρωμαϊκός κανόνας «η θέληση του άρχοντα έχει ισχύ νόμου» ( voluntis principis legis habet vigorem )  υπόκειται σε μια ανώτερη λογική, γιατί σκοπός του νόμου είναι η δικαιοσύνη Η Αναγέννηση αποτέλεσε την κατεξοχήν χρονική περίοδο στην οποία αναπτύχθηκε το μοτίβο της διάκρισης των εξουσιών. Εισηγητής αυτής της άποψης υπήρξε ο Τζον Λόκ (John Locke), ανάδοχος της κοινωνιολογίας. Ο Τελευταίος στο έργο του «Τwo treatises of government» υπερασπίστηκε τη διάκριση της νομοθετικής, ομοσπονδιακής και εκτελεστικής εξουσίας, καθότι επικριτής του συγκεντρωτισμού που παραβιάζει κατάφορα τα φυσικά δικαιώματα του ανθρώπινου είδους. Η διάκριση αυτή, οργανική αλλά και κατά περιεχόμενο, αποσκοπεί στην απαρασάλευτη κατοχύρωση των ελευθεριών του ατόμου. Εμπνευσμένος από το έργο του προκατόχου του, ο Σαρλ Λουί ντε Σεκοντά, ευρέως γνωστός ως Μοντεσκιέ (Montesquieu), κατέγραψε τις βαθιά επηρεασμένες από την αγγλική πραγματικότητα σκέψεις του στο διάσημο βιβλίο του «το Πνεύμα των νόμων» (De l esprit Des Lois ). Σε αυτό το έργο, εκφράζεται από τη μια μεριά η πεποίθηση ότι η εξουσία πρέπει να ακολουθεί τριμερή διαίρεση, με τρόπο τέτοιο, ώστε σε κάθε ένα από τα είδη εξουσίας να αντιστοιχούν διακεκριμένα όργανα του κράτους. Από την άλλη, ο Γάλλος φιλόσοφος αναλύει μια πολιτική τριών καθεστώτων, της μοναρχίας, του δεσποτισμού και της δημοκρατίας, αν και τα δύο τελευταία εκτοπίζονται από το προσκήνιο λόγω δυσκολίας εφαρμογής. Έτσι κατέληξε στην εξισορρόπηση ενός μοναρχικού καθεστώτος, που όμως θα έχει βάση σε μερικότερα όργανα, την αριστοκρατία, το δικαστικό σώμα και τους θρησκευτικούς εκπροσώπους. Παρ όλα αυτά αναγνώρισε ότι η κατάχρηση εξουσίας είναι μία φυσική ανθρώπινη τάση και ότι κατά συνέπεια, κάθε κράτος τείνει να εκφυλιστεί σε δεσποτικό, οπότε ως μόνη λύση σε αυτό το πρόβλημα θεώρησε την αλληλεπίδραση και όχι την αποξένωση της νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το παρατιθέμενο απόσπασμα από το «Πνεύμα των Νόμων» του Μοντεσκιέ: Όλα θα ήταν χαμένα αν ο ίδιος άνθρωπος, ή το ίδιο σώμα αρχόντων, ή οι ευγενείς, ή κάποιοι από τον λαό ασκούσαν αυτές τις τρείς εξουσίες: Εκείνη του να νομοθετείς, εκείνη του να επιλύεις τις δημόσιες υποθέσεις και εκείνη του να δικάζεις τα εγκλήματα ή τις ιδιωτικές διαφορές. Όσον αφορά την Ευρώπη, πρωτοπόρος αναδείχθηκε η Γαλλία με τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη, η οποία έκανα την εμφάνιση της το 1789 με τη Γαλλική Επανάσταση. Το άρθρο 16 μάλιστα έκανε λόγο ότι: «Κάθε κοινωνία στην οποία δεν κατοχυρώνεται η εξασφάλιση των δικαιωμάτων, ούτε καθορίζεται ο διαχωρισμός των εξουσιών δεν έχει Σύνταγμα.» (4) Το Πρώτο γαλλικό Σύνταγμα (1791), καθώς επίσης και το επόμενο (1795) κατοχύρωσαν τη διάκριση των εξουσιών, σε ένα θεωρητικό, ωστόσο, πλαίσιο. Η ισχύς του μονάρχη δεν είχε περιοριστεί και η κρίση του συνέχιζε να αποτελεί νόμο, από τη στιγμή που στα χέρια του συγκέντρωνε τόσο την νομοθετική, όσο και την εκτελεστική εξουσία, χωρίς να λογοδοτεί σε άλλους φορείς ή κρατικά όργανα. Φωνή αντίδρασης σε αυτή την στρεβλή χρήση του άρθρου αποτέλεσε ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ (J.J.Rousseau), που μαζί με τους υποστηρικτές του αντέδρασε στο συγκεντρωτισμό των εξουσιών στο πρόσωπο του μονάρχη, τονίζοντας τα διδάγματα του Μοντεσκιέ και ζητώντας τον ουσιαστικό διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων σε περισσότερα από ένα άτομα μέσα από το «Κοινωνικό Συμβόλαιό» του. Το 1830 είναι η ημερομηνία εξυγίανσης της γαλλικής συνταγματικής πραγματικότητας, ενώ ακολούθησαν και άλλα ευρωπαϊκά κράτη κατά το 19 ο αιώνα. Τέλος, η Ελλάδα ευθύς εξαρχής τοποθέτησε τα Συντάγματά της, ήδη από το 1844, σε ένα στέρεο υπόβαθρο που θα εξασφάλιζε την διάκριση των εξουσιών. Αυτά που ακολούθησαν (1864, 1911, 1927, 1952) είχαν σαφή και ρητή αναφορά στην εν λόγω αρχή, χωρίς να τεθεί ποτέ θέμα  αμφισβήτησης.

* Ο Π. Σταμάτης είναι αξιωματικός ΠΝ εν αποστρατεία και συγγραφέας.

ΜΗΝΥΤΗΡΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟΥ ΟΑΣΑ

                                                           ΕΝΩΠΙΟΝ 

                      Του  κ. ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

                                         ΜΗΝΥΤΗΡΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ              ΑΒΜ:  Δ 2016/2309

Του Παναγιώτη Σταμάτη του Δημητρίου, Πλωτάρχη του Πολεμικού Ναυτικού ε.α, κατοίκου Αθηνών, οδός Κομνηνών, αριθμ. 48.(panos_stamatis@yahoo.gr)

                                                                     ΚΑΤΑ

1. ΠΑΝΤΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ – συμμετόχου και εμπλεκομένου, διά κοινής δράσης και κοινού δόλου, αρμοδίου υπηρεσιακού παράγοντος και εξωθεσμικού τοιούτου συναυτουργού ή ηθικού αυτουργού.

2. Και κάθε άλλου προσώπου ως προς το οποίο προκύπτουν αποχρώσες ενδείξεις ενοχής.  

_____________________________

I. Εισαγωγή

            Αξιότιμε κύριε Εισαγγελεύ,

Με την παρούσα μηνυτήρια αναφορά, Σας εκθέτω μια σειρά από κρίσιμα πραγματικά περιστατικά, που πραγματώνουν την τέλεση σοβαρών ποινικών αδικημάτων εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος. 

Αναφέρομαι σ’  Εσάς κ. Εισαγγελεύ, ζητώντας τη συνδρομή σας, προκειμένου να διερευνηθεί από τα αρμόδια όργανα της Ελληνικής Δικαιοσύνης η πιθανότητα τέλεσης αδικημάτων, αυτεπαγγέλτως διωκoμένων και μάλιστα με εγγύτατο νομικό χαρακτηρισμό, ενδεικτικά (390 Π.Κ. και 259 Π.Κ.).

II. Τα κρίσιμα νομικά και πραγματικά περιστατικά.

Όπως αποκάλυψαν τα «themaleaks» στο ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ της Κυριακής 16.10.2016, Στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι η μουσική επιμελήτρια που κρίθηκε απαραίτητη προς πρόσληψη από τη διοίκηση του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Αθήνας (ΟΑΣΑ), υπήρξε, επίσης, και υποψήφια δημοτική σύμβουλος με το συνδυασμό του ΣΥΡΙΖΑ σε δήμο των νοτίων προαστίων.

Στο έγγραφο από τη Διαύγεια για την πρόσληψη της κυρίας Βέρθας Ευθυμιάδου αρμοδιότητα της οποίας θα είναι η επιλογή της... μουσικής που θα ακούγεται στα λεωφορεία του ΟΑΣΑ φαίνεται ότι για το έργο που θα προσφέρει θα εισπράξει μέχρι το τέλος του έτους το ποσό των 3.900 ευρώ.

Εκτός από το να επιλέγει τη μουσική για τα λεωφορεία, τα τρόλεϊ, και το Μετρό η κυρία Ευθυμιάδου αναλαμβάνει τον σχεδιασμό και την προετοιμασία προγραμμάτων μουσικών εκδηλώσεων/δράσεων στους χώρους του Μετρό και άλλους δημόσιους χώρους και η προετοιμασία/σχεδιασμός της δράσης «Μουσικό Λεωφορείο στον αστικό χώρο».                                                                                                          (Σχετ. 1)

Ο.Α.Σ.Α. Α.Ε.

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΧΡΗΜ/KΗΣ & ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

Τμήμα Προμηθειών

                                                              ΔΙΑΥΓΕΙΑ    ΑΔΑ:ΨΤΚ246ΨΧΕ3-ΦΒΧ

ΑΡ. ΠΡΩΤ. : 13324/ΓΕΔΧΕ/Δ.Ο.Υ.

Προς : Βέρθα Ευθυμιάδου

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 20.9.2016

ΘΕΜΑ: Ανάθεση υπηρεσιών για το συντονισμό και την παρακολούθηση της υλοποίησης του προγράμματος πολιτιστικών δράσεων που σχεδιάζει ο ΟΑΣΑ Αφού λήφθηκαν υπόψη :

 α. Οι διατάξεις των Ν.2669/98 και Ν.3920/2011

β. Το με αριθμ 466/ΠΡΟΜ/2016 εγκεκριμένο αίτημα με ΑΔΑΜ 16REQ005115121

γ. Η ανάγκη άμεσης ανάθεσης των παραπάνω υπηρεσιών

εγκρίνεται η ανάθεση υπηρεσιών συντονισμού και παρακολούθησης της υλοποίησης του προγράμματος πολιτιστικών δράσεων που σχεδιάζει ο ΟΑΣΑ. Ειδικότερα η παροχή υπηρεσιών αφορά στην προετοιμασία χρονοδιαγραμμάτων και στην παρακολούθηση και το συντονισμό των ακόλουθων δράσεων :

(α) Σχεδιασμός και προετοιμασία προγραμμάτων μουσικών εκδηλώσεων/δράσεων σε χώρους του Μετρό και άλλους δημόσιους χώρους. (β) Επιλογή μουσικής από το κλασσικό και έντεχνο ρεπερτόριο για το Μετρό και τα Λεωφορεία/Τρόλλευ

(γ) Προετοιμασία/σχεδιασμός της δράσης «Μουσικό Λεωφορείο στον αστικό χώρο».

 Το κόστος των υπηρεσιών έχει ορισθεί στα 3.900 €. Η διάρκεια του έργου ορίζεται από 1/10/2016 έως και 30/12/2016. Παρακαλούμε για την επιβεβαίωση παραλαβής της παρούσας και της αποδοχής της υπόψη ανάθεσης να αποστείλετε στον ΟΑΣΑ υπογεγραμμένη την συνημμένη δήλωση αποδοχής

                                     Ο Διευθύνων Σύμβουλος ΟΑΣΑ

                                          Ιωάννης Σκουμπούρης                                 (Σχετ. 2)

Η παραπάνω απόφαση του ΟΑΣΑ, η οποία εκδόθηκε και με βάση το σχετ. (γ) (Η ανάγκη άμεσης ανάθεσης των παραπάνω υπηρεσιών) είναι  προφανώς σκανδαλώδης για την Ελληνική κοινωνία που κατά το μεγαλύτερο μέρος της πένεται  ή ζει στα όρια της φτώχιας, καθώς υπάρχουν  έτερες  επιτακτικές ανάγκες όπως οι εργαζόμενοι στον ΟΑΣΑ έχουν πρόσφατα καταγγείλει.

Θυμίζει δε έντονα τον «ΤΙΤΑΝΙΚΟ» που ενώ βυθιζόταν οι μουσικοί συνέχιζαν να παίζουν, με μόνη τη διαφορά, εκείνοι το έκαναν αμισθί.  

Οι εργαζόμενοι στον ΟΑΣΑ καταγγέλουν:

«Κίνδυνος για τους επιβάτες τα λεωφορεία του ΟΑΣΑ λένε οι εργαζόμενοι Τη ζωή τους κορώνα γράμματα παίζουν καθημερινά οι επιβάτες των αστικών λεωφορείων του ΟΑΣΑ, τα οποία εμφανίζουν πολύ επικίνδυνες βλάβες λόγω της κακής ή ανύπαρκτης συντήρησης ελλείψει χρημάτων σύμφωνα με τους εργαζόμενους στον ΟΑΣΑ Οι εργαζόμενοι του ΟΑΣΑ κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, αποκαλύπτοντας ότι μόνο το τελευταίο τρίμηνο έχουν πιάσει φωτιά τέσσερα λεωφορεία, στα τρία εκ των οποίων επέβαιναν πολίτες.

Όπως εξηγούν, τα σοβαρά αυτά περιστατικά οφείλονται κατά κύριο λόγο στην υποχρηματοδότηση και την πενιχρή εισροή ανταλλακτικών.

Το πρώτο συμβάν έγινε στις αρχές Μαρτίου στο ύψος του Κηφισού, στη γέφυρα της Μεταμόρφωσης, ευτυχώς όμως, το λεωφορείο που επέστρεφε από το αεροδρόμιο είχε «σχολάσει» και επομένως ήταν άδειο από κόσμο.

Ωστόσο, το όχημα καταστράφηκε ολοσχερώς.

Το δεύτερο περιστατικό έλαβε χώρα στα Σπάτα, σε δρομολόγιο που κατέληγε στη Λούτσα. Το λεωφορείο ήταν γεμάτο επιβάτες όταν έσπασε ο κινητήρας και άρπαξε φωτιά. Με περίσσεια ψυχραιμία ο οδηγός κατάφερε να απομακρύνει εγκαίρως τους πολίτες και να σβήσει την εστία φωτιάς, αποσοβώντας τα χειρότερα.

Το τρίτο χρονικά επεισόδιο σημειώθηκε στη Βάρκιζα, με το λεωφορείο να μεταφέρει και σε αυτή την περίπτωση πολύ κόσμο. Όλα ξεκίνησαν όταν έσπασε το καπάκι του κινητήρα και πετάχτηκαν τα λάδια έξω, με αποτέλεσμα να εκδηλωθεί πυρκαγιά και να κάψει το όχημα ενώ οι επιβάτες μόλις είχαν προλάβει να πεταχτούν έντρομοι έξω από αυτό.

Το τέταρτο και τελευταίο… μέχρι το επόμενο εκτυλίχθηκε την προηγούμενη Πέμπτη στην καρδιά της Αθήνας, συγκεκριμένα στην οδό Αχιλλέως στο Μεταξουργείο.

Και σε αυτή την περίπτωση η βλάβη σημειώθηκε στο χώρο του κινητήρα πιθανότατα από κάποια καλωδίωση με το λεωφορείο να παραδίδεται στις φλόγες.

Η πυροσβεστική έσπευσε γρήγορα στο σημείο, γιατί έκανε κλήση η τροχαία, βλέποντας τη φωτιά από κάμερα που υπάρχει στο δρόμο. Για καλή τύχη του επιβατικού κοινού οι οδηγοί αντέδρασαν ταχύτατα, με αποτέλεσμα να αποφευχθούν τα χειρότερα.

Σύμφωνα με τους υπαλλήλους του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών οι αιτίες για αυτήν την τραγική κατάσταση είναι τόσο η παλαιότητα του στόλου όσο και η θλιβερή συντήρησή του, λόγω υποχρηματοδότησης της εταιρείας. Οι ίδιοι κάνουν ακόμη λόγο για ελλείψεις προσωπικού εξαιτίας των μετατάξεων.

Αυτή τη στιγμή ο ενεργός στόλος των λεωφορείων στην Αττική είναι περίπου 1.200 οχήματα από τα 2.155 που είναι επισήμως καταγεγραμμένα στη λίστα της εταιρίας Οδικών Συγκοινωνιών (ΟΣΥ).

Τα υπόλοιπα είναι παροπλισμένα με τα μισά από αυτά να φέρουν μόνιμες βλάβες και τα άλλα μισά να μένουν ακινητοποιημένα στο αμαξοστάσιο λόγω έλλειψης ανταλλακτικών. Πλέον τα αμαξοστάσια θυμίζουν νεκροταφεία λεωφορείων, επισημαίνουν συνδικαλιστές του ΟΑΣΑ.

Το γεγονός αυτό, βέβαια, έχει αντίκτυπο και στο επιβατικό κοινό το οποίο υποβάλλεται καθημερινά σε μια απίστευτη ταλαιπωρία εξαιτίας της αισθητής μείωσης των δρομολογίων που εκτελούνται.

Ακριβέστερα, από τις 3.700 βάρδιες που έβγαιναν σε καθημερινή βάση από την ΕΘΕΛ, σήμερα αυτές έχουν πέσει στις 2.200.

Το πρόβλημα αναμένεται να πάρει σύντομα δραματικές διαστάσεις, αφού μέχρι το 2016 υπολογίζεται ότι 500 λεωφορεία και τρόλεϊ θα αποσυρθούν από την κυκλοφορία, λόγω παλαιότητας αλλά και υποχρεωτικής συμμόρφωσης με την περιβαλλοντική νομοθεσία.                              (Σχετ. 3)

Όπως συνεκτικά εξυπονοείται, δεν συντρέχει  ανάγκη άμεσης ανάθεσης των παραπάνω υπηρεσιών, όπως ισχυρίζεται ο ΟΑΣΑ, αφού υπάρχουν άλλες  επιτακτικές ανάγκες, τόσο σε ανταλλακτικά, όσο και σε ανθρώπινο δυναμικό.

Τίθεται επομένως το εύλογο ερώτημα των κριτηρίων ιεράρχησης των αναγκών από τους αρμόδιους του ΟΟΣΑ. Ομοίως απουσιάζει κραυγαλέα η έρευνα αγοράς και η πρόσκληση ενδιαφέροντος, εφόσον πράγματι έπρεπε να υπάρξει η μουσική επένδυση, αντί της επιβεβλημένης επισκευής και αντικατάστασης του πεπαλαιωμένου στόλου και επικίνδυνων για τη κυκλοφορία λεωφορείων.

III. Νομική θεμελίωση της παρούσας μηνυτήριας αναφοράς.

1. Η διάταξη του άρθρου 13 Π.Κ προσδιορίζει τη νομική έννοια του υπαλλήλου, στην οποία υπάγονται και υπάλληλοι των ΔΕΚΟ. Οι διατάξεις των άρθρων 26 και 27 Π.Κ προσδιορίζουν την έννοια της υπαιτιότητας και του δόλου, που συνιστούν προϋπόθεση του ποινικού κολασμού των πλημμεληματικών  πράξεων.

 Κατά τη διάταξη του άρθρου 259 ΠΚ ¨υπάλληλος που με πρόθεση παραβαίνει τα καθήκοντα της υπηρεσίας του με σκοπό να προσπορίσει στον εαυτό του ή σε άλλον παράνομο όφελος ή για να βλάψει το κράτος ή κάποιον άλλον τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών αν η πράξη αυτή δεν τιμωρείται με άλλη ποινική διάταξη¨. Το έννομο αγαθό που προστατεύεται από την ανωτέρω διάταξη είναι η λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών αποκλειστικά προς το συμφέρον της πολιτείας και της κοινωνίας, που έχουν ταχθεί να εξυπηρετούν οι υπάλληλοι με χρηστότητα και καθαρότητα. Πρόκειται για έγκλημα γνήσιο ιδιαίτερο, ενεργητικό υποκείμενο του οποίου μπορεί να είναι μόνον υπάλληλος κατά την έννοια των άρθρων 13 περ. α' και 263 Α' ΠΚ, στον οποίον έχει ανατεθεί δημόσια εξουσία κατά την ενάσκηση των καθηκόντων του, συνεπώς και οι υπάλληλοι των ΔΕΚΟ. Για τη στοιχειοθέτηση του εγκλήματος της παραβάσεως καθήκοντος,  απαιτούνται α) παράβαση από τον υπάλληλο του υπηρεσιακού του καθήκοντος, όπως αυτό καθορίζεται από το νόμο ή διοικητική πράξη ή από ιδιαίτερες κατά νόμο οδηγίες της Προϊσταμένης αρχής ή ενυπάρχει στη φύση της υπηρεσίας του, β) δόλος του δράστη που περιέχεται στη βούληση του να παραβεί το καθήκον του και γ) σκοπός του δράστη, επιπλέον, να προσπορίσει στον εαυτό του ή σε άλλον παράνομη υλική ή ηθική ωφέλεια ή να βλάψει το κράτος ή κάποιον άλλο, χωρίς όμως να απαιτείται για την πραγμάτωση του εγκλήματος και η επίτευξη του σκοπού αυτού (βλ. Α. Κονταξή, ό.π., σ. 2278-2279, με παραπομπές σε νομολογία και περαιτέρω ΑΠ 727/2000, ΑΠ 1035/2003, ΑΠ 1591/2007,   ΑΠ 1153/2010,   ΑΠ 549/2011, ΑΠ 298/2011, ΑΠ 28/2012 και ΑΠ 137/2012, δημοσιευμένες στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΝΟΜΟΣ). Έτσι, αξιόποινη είναι η ελεγχόμενη πράξη (ενέργεια ή παράλειψη) του υπαλλήλου μόνον αν συνιστά (θετικά ή αποθετικά) έκφραση πολιτειακής βουλήσεως και άσκηση κρατικής εξουσίας μέσα στον κύκλο των δημοσίων υποθέσεων και όχι απλώς η παράβαση υποχρεώσεων, που ανάγονται και εξυπηρετούν άλλα συμφέροντα των δημοσίων υπηρεσιών ή οργανισμών, όπως η εύρυθμη λειτουργία αυτών, η τήρηση της υπαλληλικής δεοντολογίας κλπ (βλ. Α. Κονταξή, ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ,   Τόμος   Β',   2000,   σ.   2288-2289,   ΑΠ   727/2000,   ΠοινΧρον2001,   σ.   63   και ΑΠ1153/2010, ό.π.).

Στις περιπτώσεις εκείνες όπου μια υπηρεσιακή ενέργεια αφήνεται στη διακριτική ευχέρεια και κρίση των υπαλλήλων, παράβαση υπηρεσιακού καθήκοντος υπάρχει, όταν ο υπάλληλος παραβιάζει κατά την τέλεση ή την παράλειψη αυτής της ενέργειας τα κριτήρια και τον γενικότερο ή ειδικότερο σκοπό που προκύπτουν από το νόμο που διέπει τη συγκεκριμένη υπηρεσιακή δράση. Στο μέτρο που διακριτική ευχέρεια δεν σημαίνει απόλυτη ελευθερία δράσης εκ μέρους του υπαλλήλου, αλλά κρίση στο πλαίσιο μιας νομοθετικές, εξουσιοδότησης που καθορίζει κάποια κριτήρια και ένα σκοπό, βάσει των οποίων θα πρέπει να γίνει η αξιολόγηση των πραγματικών δεδομένων και να ληφθεί υπόψη η απόφαση στη συγκεκριμένη περίπτωση, παράβαση καθήκοντος συνιστά είτε η υπέρβαση εκ μέρους του υπαλλήλου της δοθείσας από το νόμο εξουσιοδότησης, είτε η καταχρηστική άσκηση της ευχέρειας αυτής (βλ Μπιτζιλέκη Τα υπηρεσιακά εγκλήματα σελ. 48-49). Η παράβαση μπορεί να συντελεσθεί και με την κακή χρήση αυτής, την υπέρβαση δηλαδή των ακραίων ορίων της, τα οποία επιβάλλουν οι αρχές της υπεροχής του δημοσίου συμφέροντος, της χρηστής διοίκησης, της καλής πίστης, της αμεροληψίας της διοίκησης, της ισότητας και εξυπηρέτησης του σκοπού του νόμου ή με την κατάχρηση εξουσίας, η οποία υπάρχει στην περίπτωση που αν και δεν παραβιάζεται κάποια διάταξη νόμου, η πράξη ασκείται για την εξυπηρέτηση σκοπού καταδήλως ξένου προς το σκοπό, στην οποία απέβλεψε ο νόμος, όταν δηλαδή είναι απόρροια ελατηρίων και κινήτρων που καταδήλως αποβλέπουν στην εξυπηρέτηση σκοπού άλλου από εκείνον του νόμου (ΑΠ 208/12 ΠοινΔ 2012, 1042. Γνωμ. ΕισΑΠ 3/10 ΠΧ ΞΑ 472).

Ο δόλος του δράστη συνίσταται είτε στη θέληση είτε στη γνώση και αποδοχή της παράβασης των υπηρεσιακών του καθηκόντων (άμεσος ή ενδεχόμενος δόλος). Για να συντρέχει δε σκοπός παράνομης ωφέλειας ή βλάβης πρέπει όχι μόνο η βούληση του δράστη να κατατείνει προς αυτόν, αλλά και η συμπεριφορά του, όπως αναπτύσσεται, να μπορεί αντικειμενικά να οδηγήσει στην επίτευξη του, αφού ο όρος με σκοπό να προσπορίσει στον εαυτό του ή σε άλλον παράνομο όφελος ή για να βλάψει το κράτος ή κάποιον άλλον, λογικά σημαίνει ότι η πράξη, όπως επιχειρείται από το δράστη, δύναται να οδηγήσει στην απόκτηση παράνομου οφέλους ή  στην πρόκληση βλάβης τρίτου (αντικειμενικό στοιχείο) και επιπλέον ότι η βούληση του δράστη κατευθύνεται στην απόκτηση του οφέλους ή στην πρόκληση της βλάβης (υποκειμενικό στοιχείο). Έτσι, μεταξύ της πράξεως και του σκοπού του οφέλους ή βλάβης πρέπει να υπάρχει μια τέτοια αιτιώδης σχέση, ώστε η πράξη της παράβασης καθήκοντος, αν δεν είναι ο αποκλειστικός τρόπος,  πάντως πρέπει να  είναι  ο πρόσφορος  τρόπος περιποίησης του  σκοπούμενου οφέλους ή της βλάβης, πράγμα που συμβαίνει όταν το σκοπούμενο όφελος ή η βλάβη δεν μπορεί να επιτευχθεί παρά μόνο με την παράβαση του συγκεκριμένου καθήκοντος, ο δράστης δε πρέπει να τελεί σε γνώση της εν λόγω προσφορότητας (βλ. Α. Κονταξή, ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ, ό.π., ΑΠ 28/2012, ΑΠ 1153/2010,  ΑΠ 1035/2003, ό.π.).  Συνιστά παράβαση καθήκοντος (εφόσον, εννοείται, συντρέχουν και οι λοιποί όροι του α. 259 ΠΚ), όταν ο υπάλληλος (ή δικαστής ή εισαγγελέας): α) δεν λαμβάνει υπόψη του έγγραφα που του προσκομίζονται (Δικ Αγωγών Κακοδ. 3/64 ΝοΒ 13.10, Φ. Αγγελής, ΝοΒ 13.97), γ) δίδει στα αποδεικτικά μέσα αποδεικτική αξία διαφορετική από αυτή που ορίζει ο νόμος, δ) λαμβάνει υπόψη του ανύπαρκτα στοιχεία, ε) δεν αιτιολογεί την κρίση του (16/95 ΔιατΕισεφΠατρ. ΤΝΠ 156880).

Περαιτέρω, κατά το άρ. 263α' του ΠΚ, για την εφαρμογή των άρ. 235, 236, 239,241,242, 243, 245,246, 252,253, 255,256, 257, 258, 259, 261, 262 και 263 υπάλληλοι θεωρούνται, εκτός από αυτούς που αναφέρονται στο άρ. 13, οι δήμαρχοι, οι πρόεδροι κοινοτήτων και όσοι υπηρετούν μόνιμα ή πρόσκαιρα και με οποιαδήποτε ιδιότητα: α) σε επιχειρήσεις ή οργανισμούς που ανήκουν στο Κράτος, σε οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης ή σε νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου και που εξυπηρετούν με αποκλειστική ή προνομιακή εκμετάλλευση την προμήθεια ή την παροχή στο κοινό νερού, φωτισμού, θερμότητας, κινητήριας δύναμης, β) σε τράπεζες που εδρεύουν στην ημεδαπή κατά το νόμο ή το καταστατικό τους, γ) σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που ιδρύθηκαν από το Δημόσιο, από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και από νομικά πρόσωπα αναφερόμενα στα προηγούμενα εδάφια, εφ' όσον τα ιδρυτικά νομικά πρόσωπο συμμετέχουν στην διοίκησή τους ή, αν πρόκειται για ανώνυμη εταιρία, στα κεφάλαιο της ή τα ιδρυμένα αυτά νομικά πρόσωπα είναι επιφορτισμένα με εκτέλεση κρατικών προγραμμάτων οικονομικής ανασυγκρότησης ή ανάπτυξης, δ) σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου στα οποία κατά τις κείμενες διατάξεις μπορούν να διατεθούν από το Δημόσιο, από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή από τις πιο πάνω τράπεζες επιχορηγήσεις ή χρηματοδοτήσεις.

Τέλος, κατά την διάταξη του άρ. 390 ΠΚ, όποιος με γνώση ζημιώνει την περιουσία άλλου, της οποίας βάσει νόμου ή δικαιοπραξίας έχει την επιμέλεια ή διαχείριση (ολική ή μερική ή μόνο για ορισμένη πράξη), τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον τριών  (3) μηνών. Από την διάταξη αυτή συνάγεται, ότι ουσιώδη στοιχεία του πλημμελήματος της απιστίας είναι η παρά του υπαιτίου, χωρίς σκοπό νοσφισμού, κατά την επιμέλεια ή διαχείριση ξένης περιουσίας που του έχει ανατεθεί από τον νόμο ή με δικαιοπραξία, εν γνώσει επαγωγή ζημίας στην περιουσία αυτή, κατά κατάχρηση της αντιπροσωπευτικής εξουσίας του, με ενέργεια εξωτερική (ΑΠ 1488, 1511/06). 

 2. Νομικό Καθεστώς του ΟΑΣΑ:

 1. Η Ανώνυμη Εταιρεία με την επωνυμία «ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΑΘΗΝΩΝ» και τον διακριτικό τίτλο «Ο.Α.Σ.Α. Α.Ε.» που ιδρύθηκε με την νομική αυτή μορφή σαν δημόσια επιχείρηση κοινωφελούς χαρακτήρα με τον Ν.2175/93 (ΦΕΚ 211 Α) και τις διατάξεις των νόμων 3429/2005 και 3920/2011 διέπεται από τις οικείες νομοθετικές διατάξεις όπως εκάστοτε ισχύουν και από το παρόν Καταστατικό. 2. Ειδικότερα, η Εταιρεία υπόκειται νομοθετικά: α. Άμεσα, στις οικείες διατάξεις του Ν. 3429/2005, του Ν. 3965/2011 του Ν. 2175/93, του Ν. 3920/2011 όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε και γενικά στις διατάξεις που αναφέρονται ειδικά στον ΟΑΣΑ όπως εκάστοτε ισχύουν. 2190/1920 όπως αυτός ισχύει σήμερα μετά και την τροποποίησή του με το Ν. 3604/2007 και της εν γένει νομοθεσίας περί Ανωνύμων Εταιριών και της νομοθεσίας που αναφέρεται στις Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμούς (ΔΕΚΟ) όπως εκάστοτε ισχύουν, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά. Η λειτουργία, οργάνωση και διοίκηση του ΟΑΣΑ διέπονται από τα άρθρα 2, 3 και 4 του ν. 3429/2005.

   Επειδή, έχω το απαραίτητο έννομο συμφέρον (αρθ. 40 ΚΠΔ), είναι δε νόμιμη, βάσιμη, αληθής και εξαιρετικής φύσης.     

   Επειδή, προστατευόμενο έννομο αγαθό είναι πρωταρχικά η απονομή της δικαιοσύνης, εναλλακτικά δε και το  δημόσιο συμφέρον, επιβάλλεται η ανίχνευση και εν συνεχεία τεκμηρίωση των καταγγελλομένων.

   Επειδή, τα πρόσωπα που διέπραξαν τα ανωτέρω αναφερόμενα αδικήματα είναι δυνατόν να προσδιορισθούν από την διενεργηθησοµένη ανάκριση.

   Επειδή, οι ανωτέρω πράξεις τιμωρούνται από τις διατάξεις του Π.K. και μάλιστα σε βαθμό πλημμελήματος.

   Επειδή, συμφώνως με την έννοια του μεν άρθρου 36 ΚΠοινΔικ καθιερώνεται η αρχή της αυτεπαγγέλτου ποινικής διώξεως η οποία μη υποκειμένη εις τύπον γίνεται άμα ο αρμόδιος εισαγγελεύς πληροφορηθεί την τέλεση του εγκλήματος, είτε κατόπιν μηνύσεως ή αναφοράς δημοσίας αρχής ή ιδιώτου (άρθρ. 37-40 και 42), είτε κατόπιν οιασδήποτε "άλλης ειδήσεως" όπως εξ ιδίων πληροφοριών ή ιδίας αντιλήψεως εξ επιστολής (και ανωνύμου έτι) ή και της κοινής φήμης όταν, εννοείται, εις την τελευταίαν αυτή περίπτωση έχει ο εισαγγελεύς σοβαρούς λόγους να πιστεύει ότι ετελέσθη έγκλημα (Μπουρόπουλος όπου ανωτ. σελ. 57) παθών εκ του οποίου, ειρήσθω, είναι παν πρόσωπον είτε νομικόν είτε φυσικόν, είτε ικανό προς καταλογισμόν είτε ακαταλόγιστον, το οποίον είναι φορεύς του εννόμου αγαθού, καθ' ού στρέφεται η πράξη (Χωραφάς όπου ανωτ.).

   Επειδή, Σας είναι γνωστό, ότι δια την άσκηση ποινικής διώξεως είναι αρκετή και η απλή πιθανότητα τελέσεως αξιόποινων πράξεων καθώς και ότι στην παρούσα περίπτωση υπάρχει πλούσιο αποδεικτικό υλικό, πολλαπλώς διασταυρωμένο, το οποίο επιβάλει την άσκηση ποινικής δίωξης κατά των υπαιτίων, η ύπαρξη απλής και μόνο πιθανότητας τέλεσης αξιόποινης πράξης ή απλών ενδείξεων ενοχής του μηνυομένου ως δράστη αυτής καθιστά υποχρεωτική για τον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών την άσκηση της ποινικής δίωξης (βλεπ. Κ. Σταμάτη «Η προκαταρκτική εξέταση»,σελ,.257,274). Η Εισαγγελική Αρχή δεν είναι διάδικος αλλά αυτοτελές όργανο της δικαιοσύνης και κατά την κυρία και βασική λειτουργία της ανήκει στη δικαστική, με ευρεία έννοια, λειτουργία, και η άσκηση ή μη της ποινικής δίωξης (κατ΄άρθρα 27, 43 Κ.Π.Δ.) συνιστά για τον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών κυρία λειτουργική αρμοδιότητα με οιονεί δικαιοδοτικό χαρακτήρα (βλεπ. Κ. Σταμάτη «Ο Εισαγγελικός Θεσμός» Ποιν. Χρον. Λ΄ σελίς 609 επομ.) και όχι απλή έκφραση γνώμης.

Κατόπιν όλων των  ανωτέρω εκφράζω την άποψη ότι συντρέχουν οι αναγκαίες εκείνες ενδείξεις διάπραξης αξιόποινων πράξεων και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό βεβαιότητας ώστε να επιβάλλεται η ποινική τους αξιολόγηση και συνεπακόλουθα την τεκμηρίωση τους.

Η εκδήλωση της παρούσας μηνυτήριας αναφοράς γίνεται για τη διαφύλαξη και την προστασία των δικαιωμάτων μου και από δικαιολογημένο ενδιαφέρον ως πολίτης Δημοκρατικού Κράτους και αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού εν εφεδρεία.

                                         ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ 
                                                           ΖΗΤΩ

Να προβείτε σε κάθε νόμιμη ενέργεια για τη διερεύνηση των καταγγελλόμενων αξιόποινων πράξεων, προκειμένου να υποστούν οι ένοχοι (φυσικοί και ηθικοί αυτουργοί κλπ) την παραδειγματική τιμωρία για τις αξιόποινες πράξεις, που από την δικαστική έρευνα ήθελε αποδειχθεί ότι διέπραξαν.

Επιπλέον δηλώνω παράσταση πολιτικής αγωγής για όλα τα αδικήματα που συρρέουν από τα μηνυόμενα, για την υποστήριξη της κατηγορίας.

Προς απόδειξη όλων των παραπάνω, ζητώ να προβείτε σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες, προσάγω και επικαλούμαι τα κάτωθι σχετικά: 

1.     Απόσπασμα της εφημερίδος ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ

2.     Απόφαση ΟΑΣΑ στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ

3.     Καταγγελία εργαζομένων του ΟΑΣΑ

Αιτούμαι επικυρωμένο αντίγραφο της παρούσης.

                                                                                       Αθήνα, 20.10.2016

                             Ο υποβάλλων τη μηνυτήρια αναφορά

                                       Παναγιώτης Σταμάτης

                                         Πλωτάρχης Π.Ν. ε.α.