ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΕΙΓΟΝ
ΕΝΩΠΙΟΝ
ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΠΛΗΜ/ΚΩΝ ΑΘΗΝΩΝ
ΥΠΟΜΝΗΜΑ
(Διά του κ. 6ΟΥ
Ανακριτού Πλημ/δικών Αθηνών)
Παναγιώτη ΣΤΑΜΑΤΗ του Δημητρίου, Πλωτάρχη του Πολεμικού Ναυτικού, εν αποστρατεία, κατοίκου Κορίνθου, οδός Ποσειδωνίας, αριθ. 37, ΑΔΤ: ΑΚ-150921 e-mail : panos_stamatis@yahoo.gr
Επί
της
με Α.Β.Μ.: Δ18/1287 σχηματισθείσας δικογραφίας, της υπ’
αριθμ. Πρωτ. 248 και της
Γνωστοποίησης-Κλήσης 28.4.2021 του κ. 6ου Ανακριτή.
Αθήνα, 11-05-2021
Αξιότιμε
κύριε Πρόεδρε,
Αξιότιμα
μέλη του Συμβουλίου,
Αξιότιμε
κ. Ανακριτά,
Οι μηνυόμενες πράξεις εντός
στην υπό την κρίση Σας πολυσέλιδη μηνυτήρια αναφορά μου προσδιορίζονται δια τις
παραλείψεις των κρατικών αξιωματούχων, να επιχειρήσουν τις οφειλόμενες κατά
νόμο ενέργειες, σε συνδυασμό και με τις παραλείψεις ενεργειών πρόληψης του
κινδύνου, στις οποίες όφειλαν να προβούν σε χρόνο προγενέστερο της επέλευσης
των αξιόποινων αποτελεσμάτων, όπως αυτές εκτέθηκαν λεπτομερώς, συνιστούν τους
βασικούς παραγωγικούς όρους αφενός επεκτάσεως του εμπρησμού [που προήλθε από τη
φωτιά, (που αποτέλεσε την πηγή κινδύνου για τα αντίστοιχα έννομα αγαθά που
εβλάβησαν) και την οποία με τη σειρά του δεν αντιλήφθηκε έγκαιρα, αν και όφειλε
εκ των καθηκόντων του, ο προεχόντως έχων την υποχρέωση να την αντιληφθεί ο
αρμόδιος υπάλληλος της πυροσβεστικής και αμέσως μετά να μεριμνήσει για τη λήψη
των αναγκαίων μέτρων προς αποτροπή της περαιτέρω εξέλιξής της σε πυρκαγιά] και
αφετέρου του περαιτέρω αποτελέσματος του θανάτου των 102 ανθρώπων, που επήλθε
ως συνέχεια αυτόθροη της πυρκαγιάς, οι παραλειφθείσες δε οφειλόμενες ενέργειές
τους με πιθανότητα (και μάλιστα υψηλή) που αγγίζει τα όρια της βεβαιότητας, θα
συνέβαλαν αποφασιστικά στην αποτροπή του καθ’ον τρόπο επήλθε αποτελέσματος των
εγκληματικών πράξεων, για τις οποίες είναι υπεύθυνοι, λαμβανομένων υπόψη και
των καιρικών φαινομένων, περί των οποίων αρίστη και άμεση γνώση είχαν από την
προτεραία του τραγικού συμβάντος, για την αντιμετώπιση των οποίων σχετικές
είναι οι προβλέψεις και ρυθμίσεις των σχετικών διατάξεων περί πολιτικής
προστασίας, τις οποίες οι εν λόγω αρμόδιοι ουδόλως και ποσώς εφάρμοσαν και
τήρησαν, όπως υποχρεούνταν, δυνάμενοι να πράξουν τούτο.
Πλέον τούτων, η παντελής
έλλειψη αφενός συντονισμού δράσης των ως άνω εμπλεκόμενων δυνάμεων από τους
αρμοδίους και αφετέρου της μεταξύ των
συνεργασίας, κυρίως, με την Πυροσβεστική Υπηρεσία (αρμόδιας για τον έλεγχο του
φαινομένου και την καταστολή της πυρκαγιάς και τη διάσωση άμεσα κινδυνευόντων)
και την Ελληνική Αστυνομία (αρμόδιας για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας οχημάτων
προς αποφυγή εγκλωβισμού και τη συνδρομή στη διάσωση κινδυνευόντων) και η
ανυπαρξία επικοινωνίας τους κατά την αναγγελία της πυρκαγιάς στις 16.45, η
έλλειψη σχεδιασμού διάσωσης των κατοίκων των περίκλειστων από το δάσος
πληγέντων οικισμών, με αποτέλεσμα την αυτόβουλη ενέργεια καθενός των
εμπλεκόμενων φορέων, αγνοώντας το θεσμικό πλαίσιο περί πολιτικής προστασίας,
κατέστησαν αδρανή το μηχανισμό πολιτικής προστασίας και συνέβαλαν καθοριστικά
στο τραγικό αποτέλεσμα με τον τρόπο που επήλθε, αφενός με την άτακτη φυγή των
πανικόβλητων πολιτών, που δεν είχαν ενημερωθεί για μέτρα αυτοπροστασίας και την
ασφαλή διαφυγή τους και αφετέρου με την άγνοια εν γένει αντίδρασης μπροστά στον
κίνδυνο της πυρκαγιάς αυτών που παρέμειναν στους πληγέντες οικισμούς και βρήκαν
επίσης τραγικό θάνατο από την πυρκαγιά, το οποίο αποτέλεσμα, με πιθανότητα (και
μάλιστα υψηλή) που αγγίζει τα όρια της βεβαιότητας, θα είχε αποτραπεί αν οι
αρμόδιοι κρατικοί αξιωματούχοι επιχειρούσαν τις άνω παραληφθείσες οφειλόμενες
ενέργειές τους, όπως και είχαν τη δυνατότητα.
Σύμφωνα, λοιπόν, με όσα
αναφέρθηκαν, στοιχειοθετείται η αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση των
αξιόποινων πράξεων, οι οποίες επήλθαν από τις συγκλίνουσες συμπεριφορές τους,
όπως τα στοιχεία πλήρωσης της υπόστασης (αντικειμενικής και υποκειμενικής) και
συγκεκριμένα: α) της ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως, με ενδεχόμενο δόλο σε
ήρεμη ψυχική κατάσταση κατά συρροή, β) της πυρκαγιάς από την οποία
μπορούσε να προκύψει κοινός κίνδυνος σε ξένα πράγματα, κίνδυνος σε άνθρωπο, με
επέλευση θανάτου κατά συρροή γ) της έκθεσης η οποία προκάλεσε τον θάνατο
κατά συρροή, δ) της παραβίασης οικοδομικών κανόνων, εξαιτίας των οποίων
προήλθε ο θάνατος ανθρώπων και προέκυψε κίνδυνος για ξένα πράγματα και άλλους
ανθρώπους, ε) ή και άλλως της παράβασης καθήκοντος, μεταξύ των οποίων
(αξιόποινων πράξεων) υφίσταται αληθινή κατ’ιδέαν συρροή, όπως και ανάμεσα στις
περισσότερες ανθρωποκτονίες υφίσταται αληθινή κατ’ιδέαν συρροή.
Ο μεγάλος αριθμός των
θυμάτων αποδεικνύει και την «εμπειρικά τεκμηριωμένη επικινδυνότητα» των
υπευθύνων κρατικών αξιωματούχων καθώς και την ανικανότητά τους στη πρόληψη και
αντιμετώπιση των τραγικών γεγονότων (πλημμύρες, πυρκαγιές, πνιγμούς κ.α.).
Προς αντίκρουση, λοιπόν,
της Παραγγελίας του κ. Εισαγγελέα που έκρινε ότι τα αδικήματα είναι
πλημμεληματικού χαρακτήρα, κρίνω σκόπιμο να καταθέσω το παρόν υπόμνημά μου, το
οποίο αποτελείται από τις εξής συνοπτικές ενότητες :
1. - Σύντομο Ιστορικό.
2.- Ανάδειξη των αποδείξεων ενοχής, άλλως τουλάχιστον των επαρκών
ενδείξεων ενοχής, των κατηγορουμένων, εκ του συνόλου των αποδεικτικών στοιχείων
της δικογραφίας, για κακουργηματικού χαρακτήρα αδικήματα.
3.- Δικονομικές
δυνατότητες του Συμβουλίου Σας και αιτήματα.
Ι. Ιστορικό
Τη Δευτέρα 23.7.2018 και ώρα
16.53 ξεκίνησε η μεγάλη πυρκαγιά της Ανατολικής Αττικής. Η φωτιά ξέσπασε στην
περιοχή του Νταού Πεντέλης. Εκείνη την ώρα οι δυνάμεις της Πυροσβεστικής ήταν
επικεντρωμένες στην μεγάλη φωτιά στην Κινέτα.
Όπως λένε έμπειροι
αξιωματικοί της Πυροσβεστικής, αν δεν προλάβεις την φωτιά στα πρώτα λεπτά, μετά
γίνεται ανεξέλεγκτη.
Έτσι έγινε και με την
φωτιά που ξεκίνησε από την Πεντέλη και μέσα σε λίγη ώρα, έφθασε στον Νέο
Βουτζά. Μια κατάφυτη περιοχή που γρήγορα έγινε παρανάλωμα του πυρός και όπου με
την βοήθεια των δυνατών ανέμων, η φωτιά ξεπέρασε τον Νέο Βουτζά και οι δυτικοί
άνεμοι γύρω στις 21.00, πέρασε το όριο της λεωφόρου Μαραθώνος και άρχισε να
μπαίνει στα σπίτια στο Μάτι.,
Κανένας αρμόδιος
υπηρεσιακός παράγων δεν έδωσε εντολή να εκκενωθούν οι οικισμοί, Ν. Βουτζάς και
Μάτι, αντίθετα με διάφορες πρεσβείες που έστειλαν μαζικά e-mail, στους πολίτες τους, που ήξεραν ότι είτε κατοικούσαν, είτε
παραθέριζαν στην περιοχή προκειμένου να την εκκενώσουν έγκαιρα.
Η καταστροφική μανία της
φωτιάς υπολογίζεται ότι κατέστρεψε ολοκληρωτικά τουλάχιστον 1.500 σπίτια στο
Μάτι και μετέτρεψε τον υπόλοιπο οικιστικό ιστό σε στάχτη. Το καταπράσινο τοπίο
γεμάτο πεύκα, έχει πλέον μετατραπεί σε «κρανίου τόπο». Η πυρκαγιά έχει
στοιχίσει μέχρι σήμερα τη ζωή σε 91 ανθρώπους και έχει προκαλέσει άγνωστο
αριθμό αγνοουμένων.
Παράλληλα, ανυπολόγιστη
ζημιά έχει προκληθεί και στο φυσικό περιβάλλον όπου χιλιάδες στρέμματα δάσους
έγιναν στάχτη σε λίγες μόλις ώρες, ενώ ισχυρό πλήγμα έχει δεχθεί και η πανίδα
της περιοχής.
Μάτι, Νέος Βουτζάς, Κόκκινο
Λιμανάκι, Κυανή Ακτή, Ραφήνα μαζεύουν τα συντρίμμια τους και μετρούν τις
απώλειες. Πόνο, θλίψη και απόγνωση
άφησαν πίσω τους οι φονικές πυρκαγιές που σάρωσαν την Αττική από το
μεσημέρι της Δευτέρας (23.07.18).
Εκατόμβη κοντεύουν οι
νεκροί, εκατοντάδες οι τραυματίες και οι αγνοούμενοι. Αλλά δεν έφταιγαν μόνο οι
αδηφάγες φλόγες, η ανεμοθύελλα και η «κακιά στιγμή». Παρατηρώντας το ανάγλυφο
του εδάφους, τα κυρίαρχα είδη των φυτεμένων δέντρων, τον ασφυκτικό,
πολυδαίδαλο, ανερμάτιστο πολεοδομικό σχεδιασμό που σχεδόν εφάπτεται με μια
βραχώδη, απότομη και περιφραγμένη στο μεγαλύτερο μέρος της ακτή, αντιλαμβάνεται
κανείς πώς έγινε ό,τι έγινε.
Υπάρχουν φόβοι ότι ο
αριθμός των νεκρών μπορεί να ανέβει ακόμα περισσότερο, καθώς υπάρχουν δεκάδες
αγνοούμενοι που δεν έχουν δώσει σημεία ζωής από τη στιγμή που η πύρινη λαίλαπα
«εξαφάνισε» το Μάτι.
Την ίδια ώρα δεκάδες
τραυματίες δίνουν μάχη για να κρατηθούν στη ζωή. Σύμφωνα με τη Πυροσβεστική,
164 ενήλικες και 23 παιδιά νοσηλεύθηκαν με εγκαύματα ή αναπνευστικά προβλήματα
σε νοσοκομεία της Αθήνας.
Ο δήμαρχος Ραφήνας κ.
Μπουρνούς, ο οποίος έχει προβλέψει ότι δυστυχώς ο αριθμός των νεκρών θα φτάσει
τους 100, ανέφερε ότι οι αγνοούμενοι είναι δεκάδες.
Οι παιδικές και
στρατιωτικές κατασκηνώσεις που βρίσκονται στην περιοχή του Αγίου
Ανδρέα (πολύ κοντά από το πέρασμα της πυρκαγιάς) εκκενώθηκαν άμεσα, με τα
εκατοντάδες παιδιά να μεταφέρονται σε ασφαλείς τοποθεσίες και στη συνέχεια στην
Τεχνόπολη του δήμου Αθηναίων, όπου και παρελήφθησαν από τους γονείς τους.
Όπως προανέφερα αντίστοιχο
σήμα εκκένωσης για τους παραθαλάσσιους οικισμούς δεν δόθηκε ποτέ, από την καθ’
υλη αρμόδια Περιφέρεια Αττικής.
Η κατάσταση ήταν εκτός
ελέγχου καθώς έντρομοι οι κάτοικοι του Νέου Βουτζά, που βρίσκεται στην πάνω
πλευρά της λεωφόρου Μαραθώνος, άρχιζαν να εγκαταλείπουν τα σπίτια τους με ό,τι
μέσω διέθεταν, με κατεύθυνση το Μάτι, την Ραφήνα και τη Νέα Μάκρη.
Το κυκλοφοριακό κομφούζιο
που προκλήθηκε δυσχέρανε εξαιρετικά τις προσπάθειές τους, καθώς κάτοικοι κι
επισκέπτες από το Μάτι προσπαθούσαν κι εκείνοι να διαφύγουν από την περιοχή.
Εκατοντάδες άνθρωποι
εγκλωβίστηκαν στους στενούς δρόμους της περιοχής, καθώς σε περίπτωση που
κάποιος δεν είχε καλή γνώση της περιοχής παγιδευόταν σε έναν θανάσιμο
λαβύρινθο, ενώ οι φλόγες πέρασαν σε κλάσματα δευτερολέπτου την λεωφόρο
Μαραθώνος σε πολλά σημεία.
Οι περισσότεροι που
κατάφεραν να κατέβουν στις παραλίες της περιοχής, αναγκάστηκαν να βουτήξουν στη θάλασσα για να
γλιτώσουν από τις φλόγες, ενώ αρκετοί ήταν όσοι διέφυγαν με πλοιάρια από τα δύο
λιμανάκια (Μάτι, Κόκκινο Λιμανάκι).
Αρκετοί, όμως, δεν τα
κατάφεραν, εγκλωβίστηκαν μεταξύ των δεκάδων καμένων σπιτιών κι αυτοκινήτων, ενώ
οι πυκνοί καπνοί και το σκοτάδι, δεν τους επέτρεπαν να βρουν διέξοδο προς την
θάλασσα.
Λιγότερη από μία ώρα
χρειάστηκε η πύρινη λαίλαπα για να καταστρέψει ζωές χιλιάδων ανθρώπων, που
έχασαν συγγενείς, φίλους και περιουσίες. Το Μάτι κάηκε σχεδόν ολοκληρωτικά. Οι
φλόγες έκαιγαν μέχρι το βράδυ σπίτια, αυτοκίνητα και ό,τι είχε απομείνει στο
παραθαλάσσιο θέρετρο της Αττικής.
Παράλληλα ξεκινούσε και
μία ακόμη τραγωδία. Ο αγώνας όσων κατάφεραν να φτάσουν στις
παραλίες και προσπαθούσαν να ανεβούν στα σκάφη διάσωσης, που είχαν αρχίσει
να σπεύδουν στην περιοχή, καθώς μικρές βάρκες τους έπαιρναν και τους πήγαιναν
σε μεγαλύτερες στα βαθιά. Οι περισσότεροι ήταν σε πολύ άσχημη ψυχολογική
κατάσταση και εξαντλημένοι λόγω της επι μακρόν παραμονής τους στη θάλασσα, για
πάνω από τέσσερις ώρες.
Δεκάδες πλωτά του
Λιμενικού Σώματος, η φρεγάτα Έλλη και το αρματαγωγό Ικαρία αλλά και
δεκάδες αλιευτικά και τουριστικά σκάφη μάζευαν επιζώντες από την θαλάσσια
περιοχή στο Μάτι για πολλές ώρες μετά το πέρασμα της φωτιάς. Μερικοί από
όσους βούτηξαν στην θάλασσα για να σωθούν από τις φλόγες δεν τα κατάφεραν και
πνίγηκαν (υπερήλικοι, ανάπηροι και όσοι δεν γνώριζαν κολύμβηση), ενώ άλλοι
διασώθηκαν σε απόσταση μέχρι και τεσσάρων ναυτικών μιλίων από την ακτή.
Η Ομάδα Υποβρυχίων
Αποστολών του ΛΣ με τα φουσκωτά, τα ιδιωτικά σκάφη, στα οποία είχε ανέβει πάνω
έβγαλε στο λιμάνι της Ραφήνας και σε σκάφη του λιμενικού 465 άτομα και το Λιμενικό
πάνω από 700, ενώ δεκάδες άλλοι διασώθηκαν από την φρεγάτα Έλλη.
Στο μεταξύ στο λιμάνι της
Ραφήνας εκτυλίσσονταν στιγμές αρχαίου δράματος, με συγγενείς εγκλωβισμένων
κι αγνοουμένων να προσμένουν ότι οι δικοί τους άνθρωποι θα κατεβούν από τα
πλοιάρια.
Τις επόμενες μέρες της
τραγωδίας οι συγγενείς των αγνοουμένων έψαχναν στο νεκροτομείο Αθηνών τους
ανθρώπους τους και έδιναν DNA για την ταυτοποίηση των
σορών.
Χαρακτηριστική για το
φρικιαστικό θέαμα που αντίκρισαν το πρωί της Τρίτης, οι διασώστες είναι η
περιγραφή του επικεφαλής διασώστη του Ερυθρού Σταυρού,
Βασίλη Ανδριόπουλου, Όπως περιγράφει:
«Τις πρώτες πρωινές
ώρες εντοπίσαμε τον πρώτο άνθρωπο. Είδαμε καμμένα αυτοκίνητα με τα κλειδιά
πάνω, με ανοιχτές τις πόρτες και αμέσως καταλάβαμε ότι θα υπάρχουν πολλοί
νεκροί. Τα ξημερώματα είχαμε την εικόνα για το μέγεθος της τραγωδίας. Ανάμεσα
σε δύο σπίτια, σε ένα χωράφι 300 τετραγωνικών μέτρων, 25 άνθρωποι βρήκαν
τραγικό θάνατο. Ανάμεσά τους δυστυχώς και μικρά παιδιά. Οικογένειες που
αναζήτησαν την λύτρωση, προσπάθησαν να διαφύγουν και δυστυχώς βρήκαν τον θάνατο».
Οι άνθρωποι αυτοί προσπάθησαν όχι να σώσουν την περιουσία τους, αλλά να σώσουν
τη ζωή τους. Και δεν τα κατάφεραν.
Όπως αποκαλύφτηκε,
πρόκειται για μόνιμους κατοίκους της περιοχής και παραθεριστές, οι οποίοι
εγκλωβίστηκαν από τη φωτιά και προσπάθησαν να προσεγγίσουν την παραλία στο
Κόκκινο Λιμανάκι, στην περιοχή Αργυρή Ακτή για να τους παραλάβουν τα πλοιάρια
που επιχειρούσαν διασώσεις. Ωστόσο, όπως φαίνεται δεν τα κατάφεραν.
Στο κτήμα «τάφος» στο Μάτι,
βρέθηκαν απανθρακωμένα και τα εννέα ετών δίδυμα κορίτσια, αγκαλιασμένα με τον
παππού και την γιαγιά τους. Αυτές τις τραγικές
στιγμές δεν μπορώ να διανοηθώ την αγωνία του γονιού για το παιδί του ή τον πόνο
που γεννάει η απώλεια του.
Δεν μπορώ να φανταστώ
μεγαλύτερο δράμα για την ανθρώπινη φύση, γι αυτό ο Ευριπίδης έφτιαξε τη Μήδεια
ως την απόδειξη της ανθρώπινης βούλησης που μπορεί να διαλέξει τον χειρότερο
πόνο και φόνο, μονάχα αυτή. Μετά από αυτά τα δυο αγγελούδια που χάθηκαν νομίζω
ότι δεν μπορεί να γραφτεί κανένα άλλο κεφάλαιο σε αυτή την απόλυτη τραγωδία. Η
χώρα μας έχει τελειώσει και θυσιάζει τα μόνα καλά κομμάτια της, ακριβώς σαν τη
Μήδεια.
«Θα μπορούσαμε να είμαστε
εμείς»: αυτή είναι η φράση που γυρίζει από στόμα σε στόμα τις τελευταίες μέρες,
μεταξύ των συνανθρώπων μας. Τα θύματα της τραγωδίας μοιάζουν τόσο οικεία που η
ταύτιση γίνεται αντανακλαστικά. Ναι, θα μπορούσαμε να είμαστε εμείς, τα
αδέρφια, οι γονείς, τα παιδιά μας, οι καλύτεροί μας φίλοι.
Φανταζόμαστε τον εαυτό
μας στη θέση των αθώων που χάθηκαν, τις υποτιθέμενες αντιδράσεις μας, την
αγωνία, τον φόβο που διαδέχεται την ελπίδα, την τρομερή στιγμή της
συνειδητοποίησης πως δεν υπάρχει σωτηρία.
Η αίσθηση αρκετών πολιτών
είναι ότι η μέση ελληνική οικογένεια βρίσκεται σε κίνδυνο και δυστυχώς δεν
υπάρχει κανείς, από την πλευρά της πολιτείας, να την προστατεύσει.
Στάχτη, δάκρυ, αγωνία,
απόγνωση, φόβος, οργή, θυμός. Όλα ανάμεικτα. Πόνος χωρίς όρια. Οσμή θανάτου
έχει καλύψει τα πάντα. «Κόλαση» θα πει κάποιος.
Οι νεκροί έδωσαν το χρώμα και το μέγεθος στην τραγωδία. Οι αγνοούμενοι έρχονται
να μεγαλώσουν την αγωνία. Οι τραυματίες αμέτρητοι, παλεύουν για την ζωή και την
υγεία τους, στις εντατικές των νοσοκομείων. Οι άστεγοι αποκαμωμένοι, αδυνατούν
να πιστέψουν αυτό που τους συνέβη.
Είμαστε μια κοινωνία σε
πένθος. Μια κοινωνία βυθισμένη στην κατάθλιψη και στις δικαιολογημένες
ανασφάλειες και φοβίες, την συναισθηματική κόπωση, την καταπιεσμένη οργή.
Γιατί σε αντίθεση με ό,τι
υποστηρίζεται από γνωστούς και αγνώστους, ή διαδίδεται από διάφορα τρολ σε διάφορα
σάιτ, το πένθος δεν είναι μόνο σιωπή: είναι και άρνηση, και θυμός, και οργή,
και απελπισία και ενδοσκόπηση, και οτιδήποτε νιώθει ο καθένας μας όταν έρχεται
αντιμέτωπος με μια μεγάλη απώλεια.
Το μετατραυματικό στρες
είναι μία αναμενόμενη κατάσταση για όσους κατάφεραν να επιβιώσουν από μια τόσο
ακραία εμπειρία καθώς και για πυροσβέστες και διασώστες που έγιναν μάρτυρες
πλήθους φρικτών περιστατικών. Ωστόσο, το συναισθηματικό μούδιασμα, η θλίψη, η
ανασφάλεια, ο θυμός είναι απόλυτα φυσιολογικές αντιδράσεις για όλους τους
πολίτες.
Την ώρα που ακόμη
καπνίζουν τ’ αποτρόπαια αποκαΐδια από την έσχατη, αλλά βεβαίως όχι και στερνή,
εθνική τραγωδία μας, πολλά λέγονται και γράφονται για τις ευθύνες και τα λάθη
που οδήγησαν σ’ αυτήν.
Και εδώ δεν μιλάμε βεβαίως
για απλά λάθη, αλλά για μία απερίγραπτη κατάσταση αθλιότητας που παραπέμπει
φυσικά και στη δεδομένα ανίκανη κι εγκληματικά ανεύθυνη κυβέρνηση και στην
ανυπαρξία του ευρύτερου κρατικού μηχανισμού και στην τρομακτική αδυναμία
περιφρούρησης της χώρας από εμπρηστές και κάθε λογής άλλους ορκισμένους
εχθρούς, αλλά ασφαλώς και σε σφάλματα του παρελθόντος, όπως η άναρχη και
αυθαίρετη δόμηση.
Και όμως μπορούμε να
προχωρήσουμε ως κοινωνία, αρκεί να μην κλείνουμε πλέον τα μάτια μας στην
πραγματικότητα: να μην επιτρέψουμε στους υπεύθυνους να αποποιηθούν τις ευθύνες
τους, στους αρμόδιους να δηλώνουν συνεχώς αναρμόδιοι.
Δεν είναι δυνατόν κάθε
φορά, εδώ και δεκαετίες, οι ιθύνοντες, να αποδεικνύονται ικανοί μόνο στην
επικοινωνιακή διαχείριση της εγκληματικής ανικανότητάς τους.
Το τραγικότερο απ’ όλα
είναι ότι η «φονική» πυρκαγιά που έπληξε την Ανατολική Αττική, βρήκε τη κρατική
μηχανή εντελώς απροετοίμαστη, παρά την έγκαιρη προειδοποίηση πολύ υψηλής
επικινδυνότητας κατηγορίας «4» για την εκδήλωση πυρκαγιών.
Στη Κατηγορία Κινδύνου 4
(Πολύ Υψηλή), ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα υψηλός. Ο αριθμός των πυρκαγιών που
αναμένεται να εκδηλωθούν, πιθανόν να είναι μεγάλος αλλά, το κυριότερο, κάθε
πυρκαγιά μπορεί να λάβει μεγάλες διαστάσεις εφόσον ξεφύγει από την αρχική
προσβολή.
Ουδείς ενημέρωσε έγκαιρα
και αποτελεσματικά τους συμπολίτες μας, ουδεμία ουσιαστική εργασία
προετοιμασίας, εξ όσων γνωρίζω δεν έγινε.
Αν η κυβέρνηση
αξιοποιούσε την ενέργεια που ξοδεύει στις επικοινωνιακές επιχειρήσεις σε
προετοιμασία και οργάνωση, ίσως τα αποτελέσματα να ήταν λιγότερο τραγικά. Αυτοί
όμως ακόμα και την ώρα της μεγαλύτερης καταστροφής δεν σταματούν να
στρεψοδικούν και να μηχανεύονται αντεπιθέσεις με ψέματα και μύθους.
Παρόλα αυτά στις 11.30 το
βράδυ, στην ενημέρωση του πρωθυπουργού στο Χαλάνδρι, ουδείς μίλησε για θύματα.
Μιλούσαν για κάποια σπίτια που καίγονταν και για λίγους ανθρώπους που ήταν σε
ένα λιμανάκι. Μολονότι γνώριζαν τουλάχιστον από τις 21.00 στο συντονιστικό για
ένα νεκρό αφού είχε ενημερωθεί η πολιτική και η φυσική ηγεσία από τη
πυροσβεστική και το ΕΚΑΒ, στο συντονιστικό ουδείς γνώριζε (ή ουδείς μίλησε) για
την ύπαρξη νεκρών.
Πρόσφατα παρουσιάστηκαν
αδιάσειστα στοιχεία, πρόκειται, μεταξύ άλλων, για απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες
που περιήλθαν στα χέρια της Δικαιοσύνης μετά την κατάσχεση από τον ανακριτή Αθ.
Μαρνέρη του επίμαχου καταγραφικού από το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο
Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕ).
Από τις επίμαχες
συνομιλίες αυτές προκύπτει ξεκάθαρα όχι μόνο η παντελής απουσία του
κρατικού μηχανισμού εκείνες της ώρες, ο κακός συντονισμός,
αλλά και το γεγονός ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες γνώριζαν για την ύπαρξη
των πρώτων νεκρών πριν από τη σύσκεψη που έγινε παρουσία του τότε πρωθυπουργού
Αλέξη Τσίπρα. Στη δικογραφία περιλαμβάνονται ακόμη στοιχεία από τα οποία
φαίνεται ότι αρκετά από τα αεροσκάφη που θα μπορούσαν να
χρησιμοποιηθούν στην επιχείρηση κατάσβεσης της πυρκαγιάς έμειναν στο
έδαφος.
Ενδεικτικό για την
κατάσταση που επικρατούσε εκείνες τις εφιαλτικές ώρες στην Ανατολική Αττική,
είναι το περιεχόμενο ηχητικού ντοκουμέντου που αφορά σε συνομιλία που
είχε αξιωματικός υπηρεσίας από το Κέντρο Επιχειρήσεων
της Πυροσβεστικής, την ώρα που βρισκόταν σε εξέλιξη ευρεία σύσκεψη
παρουσία του κ. Τσίπρα και του αρμόδιου, τότε, υπουργού κ. Τόσκα.
Συγκεκριμένα, στη
συνομιλία αυτή αξιωματικός της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, ζητεί να ενημερωθεί για
το εάν υπάρχουν νεκροί και λαμβάνει χώρα ο εξής διάλογος:
- Έχουμε μία ευρεία
σύσκεψη. Έχει έρθει εδώ τώρα ο πρωθυπουργός και ο
Υπουργός ο κ. Τόσκας. Μπορείτε να μου δώσετε σαφή εικόνα για τους νεκρούς;
- Για τους νεκρούς
προς το παρόν εμείς έχουμε παραλάβει έναν. Υπάρχουν και άλλοι νεκροί όμως,
τους οποίους δεν έχουμε παραλάβει... Δίνουμε βάση πρώτα από όλα σε
τραυματίες. Έχουν κατέβει κάτω ομάδες γιατρών στους τραυματίες .Νεκρούς
παραλαμβάνουμε μόνο αν είναι μέσα στο δρόμο. Αν είναι μέσα σε σπίτια δεν
παραλαμβάνουμε προς το παρόν νεκρούς... Και το ξέρει αυτό και η
Πολιτική Προστασία. Τα περιστατικά είναι πάρα πολλά. Έχει ενεργοποιηθεί
ομάδα που είναι για τις κρίσεις, έχουν βγει πολλά αυτοκίνητα στο δρόμο.
Έχουμε κάνει ό,τι καλύτερο μπορούμε για τον κόσμο.
- Δεν μπορούμε να
έχουμε εικόνα για τους νεκρούς;
- Όχι. Ξέρω αυτή την
στιγμή για τρεις. Ένα περιστατικό στη Λεωφόρο
Δημοκρατίας, ένα πάει στο Σισμανόγλειο και ένα λίγο πιο κάτω στο Μάτι.
Απλά δεν έχουν παραληφθεί αυτά. Ένα μόνο έχει παραληφθεί. Πάντως, η
κατάσταση δεν είναι τόσο καλή. Μας έχουν δώσει περισσότερους νεκρούς, αλλά
δεν έχουμε επιβεβαιωμένα .
- Επιβεβαιωμένα δεν
έχουμε... Για τα επιβεβαιωμένα πολύ φοβάμαι ότι θα
μας πάρει το πρωί για να μάθουμε... Αφού τελειώσουμε πρώτα με τους
τραυματίες.
«Μάνα, πέφτω»
Οι διάλογοι που
έλαβαν χώρα δείχνουν τις τραγικές στιγμές που έζησαν όσοι βρέθηκαν στο Μάτι, το
χάος που επικρατούσε. Ενδεικτική είναι η συνομιλία μεταξύ ενός πυροσβέστη
και της μητέρας του. «Μάνα πέφτω... Ούτε νερό... Χαμός γίνεται... Έχει
νεκρούς...».
Σε άλλη συνομιλία
που περιλαμβάνεται στη δικογραφία, πυροσβέστες που παίρνουν μέρος στην
επιχείρηση κατάσβεσης της πυρκαγιάς ακούγονται να ενημερώνουν τους προϊσταμένους τους
με τα εξής λόγια: «Δεν ξέρουμε πια σε ποιον να διαβιβάζουμε συμβάντα. Είναι
όλοι μποτιλιαρισμένοι. Δεν έχουμε πλέον εικόνα τι γίνεται... Μας δίνουν σε
κάποια κομμάτια από το Νέο Βουτζά ότι η φωτιά έχει περάσει από τη
Λεωφόρο Μαραθώνος και έχει βγει στη θάλασσα...»
Τέλος, στη δικογραφία
περιλαμβάνονται και επικοινωνίες από τους Πύργους Ελέγχου των αεροδρομίων. Από
αυτές προκύπτει πως το διάστημα μεταξύ 16:26 με 16:37 της 23ης Ιουλίου
2018 δυο ελικόπτερα λαμβάνουν εντολή να μην απογειωθούν, το ένα με εντολή
της διοίκησης και το άλλο με εντολή της Προεδρίας της Δημοκρατίας,
και μένουν ακινητοποιημένα για τον ίδιο σκοπό, δηλαδή την παραλαβή του Προέδρου
της Δημοκρατίας από την Τρίπολη.
Ο δημόσιος θόρυβος της
προτάσεως του κ. Εισαγγελέως, συντελούσης σχετικώς και της συγκυρίας της
τρεχούσης δραματικής επικαιρότητος, το επανέφερε στο προσκήνιο κατά «τυρβώδη»
τρόπο. Ο λόγος για τη εισαγγελική πρόταση πλημμεληματικού χαρακτήρα που παρά
τις πολλαπλές αιτήσεις του κ. Ανακριτού για διώξεις σε κακουργήματα
συγκεκριμένων κατηγορουμένων δεν έχει εισέτι αλλάξει.
ΙΙ. Ανάδειξη
των αποδείξεων ενοχής, άλλως τουλάχιστον των επαρκών ενδείξεων ενοχής, των
κατηγορουμένων, εκ του συνόλου των αποδεικτικών στοιχείων της δικογραφίας.
Στη μηνυτήρια αναφορά μου
είχα εκθέσει όλα τα πραγματικά περιστατικά που πραγματώνουν την τέλεση σοβαρών
ποινικών αδικημάτων, κακουργηματικού χαρακτήρα.
Όλοι οι εμπλεκόμενοι κρατικοί αξιωματούχοι που
είχαν εκ του νόμου ευθύνη αντιμετώπισης καταστροφών, θεώρησαν ότι δεν θα
αντιμετωπίσουν ευθύνες κακουργηματικού χαρακτήρα, ακόμα και αν εκτελέσουν
πλημμελώς, αυτά για τα οποία ήταν εντεταλμένοι να πράξουν
Υπάρχει προσπάθεια οι
κατηγορούμενοι να «πέσουν στα μαλακά»,
δηλαδή να ισχυριστούν ότι τα
αδικήματα που διέπραξαν, με τις πράξεις ή παραλείψεις τους, έγιναν από αμέλεια
(πλημμέλημα).
Αρχικά περιέγραψαν τη
πυρκαγιά ως κάποιο οργανωμένο σχέδιο πολλαπλών εμπρησμών, με πολλές ταυτόχρονα
εστίες, επιστράτευσαν τον Ελληνικό διαστημικό οργανισμό και μας παρουσίασαν
(προφανώς αναληθή) στοιχεία από δορυφόρους για να μας πείσουν ότι πρόκειται περί
εμπρησμού, για κάποια ασύμμετρη απειλή, από υποτιθέμενο άγνωστο κέντρο
συμφερόντων. Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι κυριαρχούμενοι από ιδεοληψίες και
συνωμοσιολογικές καταστάσεις, που υπό προϋποθέσεις είναι άκρως επικίνδυνες,
προσπάθησαν την ανικανότητα τους να την δικαιολογήσουν ως κάποια οργανωμένη
επιχείρηση αποσταθεροποίησης της χώρας. Τα στοιχεία τα οποία φαίνεται να
στήριζαν την κυβερνητική θεωρία των «σκόπιμων πυρκαγιών» αποδείχθηκαν από τις
έρευνες της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού όπως και
πραγματογνώμονες εντελώς λανθασμένα.
Η επιτομή της
διαστρέβλωσης των τραγικών γεγονότων, είναι ότι το ίδιο βράδυ της φονικής
πυρκαγιάς είδαμε τους επικεφαλείς αρμοδίους κυβερνητικούς αξιωματούχους στο
κέντρο συντονισμού του επιχειρησιακού μηχανισμού, αν και γνώριζαν τουλάχιστον
από τις 21.33 από το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας (ΕΚΕΠΥ) για την ύπαρξη
νεκρού και στις 23.15 οι νεκροί ήταν ήδη τέσσερις, να διαβεβαιώνουν τον
πρωθυπουργό για μια συνήθη πυρκαγιά υπό έλεγχο.
Και όμως όλοι αυτοί που συμμετείχαν στην
σύσκεψη έκαναν σαν να μην γνώριζαν τίποτα. Έλεγαν στους πολίτες πως όλα είναι
υπό έλεγχο, ενώ γνώριζαν τον κίνδυνο, τον επερχόμενο θάνατο και τον αποδέχθηκαν
ότι δεν θα γίνει.
Την επομένη μέρα, σε άλλη
σύσκεψη, εμφάνισαν δορυφορικές φωτογραφίες που έδειχναν πολλές, ταυτόχρονες
εστίες της φωτιάς, ώστε να στηριχτεί η θεωρία του εμπρησμού. Και όπως
αποδείχθηκε στην συνέχεια αυτές οι φωτογραφίες ήταν «φτιαγμένες». Καμιά σχέση
με την πραγματικότητα. Ένας, εγκληματικά, απρόσεκτος πολίτης ήταν ο υπεύθυνος
της καταστροφής.
Κοινός παρονομαστής αυτών
των δύο συσκέψεων, ήταν η παραπλάνηση και η εξαπάτηση των πολιτών. Υπήρχε
δόλος, υπήρχε σχέδιο, ενώ μια περιοχή του Λεκανοπεδίου (Μάτι) καταστρεφόταν και
δεκάδες άνθρωποι έχαναν την ζωή τους, (από εγκαύματα, ασφυξία ή από πνιγμό), οι
κυβερνητικοί αξιωματούχοι αγωνιούσαν όχι για την τύχη όλων αυτών που είχαν
εγκλωβισθεί μέσα στις φλόγες και όλων εκείνων που παρέμεναν επί μακρόν μέσα στη
θάλασσα, αλλά για την δική τους τύχη. Το μόνο που τους ένοιαζε ήταν η επικοινωνιακή
διαχείριση της καταστροφής.
Η οργανωμένη κυβερνητική
προσπάθεια συγκάλυψης του εγκλήματος και η καταστροφή των ιχνών, που οδηγούν
στους ενόχους, δεν επιτρέπεται να περάσει.
Είναι θέμα Δημοκρατίας και Κράτους Δικαίου. Δημοκρατία χωρίς τον εξοπλισμό
του Κράτους Δικαίου δεν νοείται, δεν υπάρχει. Και είναι τόσο ισχυρό το κύμα,
που έχει ξεσηκώσει η τραγωδία στο Μάτι που θα σαρώσει ακόμα και τις ένοχες
συνειδήσεις.
Η τιμωρία και η αλήθεια
είναι θέμα Δημοκρατίας και Κράτους Δικαίου, μια ιστορική εξέλιξη που χρειάστηκε
σκληρούς αγώνες πολλών αιώνων.
Είναι οι φωνές των
θυμάτων που ζητούν δικαίωση, γιατί με τις παραλείψεις τους, μη αποτροπής των
αποτελεσμάτων των θανάτων 101 συμπολιτών μας από εμπρησμούς, από πρόσωπα έχοντα
ιδιαίτερη νομική υποχρέωση να αποτρέψουν τους θανάτους συνανθρώπων μας και δη
σε ανηλίκους, υπέργηρους και αναπήρους (άρθρα 15 και 264 περ. γ ΠΚ).
Δια όλα τα ανωτέρω
κατέθεσα στον Προϊστάμενο της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών, κ.κ. Αντώνη Λιόγα,
Μηνυτήρια Αναφορά με αρ. πρωτ. 26502,
τις 30 Ιουλίου 2018, για αδικήματα κακουργηματικού χαρακτήρα από
πράξεις ή παραλείψεις των αρμοδίων υπευθύνων, με δήλωση παράστασης
πολιτικής αγωγής.
ΙΙΙ. Δικονομικές
δυνατότητες του Συμβουλίου Σας και αιτήματα.
Το
Συμβούλιό Σας έχει τις εξής δυνατότητες:
1. Είτε να παραπέμψει τους κατηγορούμενους στο
αρμόδιο καθ’ύλην και κατά τόπον Δικαστήριο, όταν διαπιστώσει ότι υπάρχουν
επαρκείς ενδείξεις που στηρίζουν κατηγορία εναντίον τους για ορισμένη πράξη (313 ΚΠΔ).
2. Είτε να
μην παραπέμψει τους κατηγορούμενους, και να τους απαλλάξει, ενταφιάζοντας,
όμως, έτσι, την Αλήθεια και παραβλέποντας τις ΕΠΑΡΚΕΙΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ενοχής των
κατηγορουμένων, αφού υπάρχει πλήθος
αποδεικτικών στοιχείων που κραυγάζουν για τις επαρκείς ενδείξεις ενοχής τους.
Το κριτήριο για την αξιολόγηση των στοιχείων που
απαιτούνται για την παραπομπή στο ακροατήριο διαμορφώνεται από το συνδυασμό των
θεσπισμένων, με τα άρθρα 310 παρ. 1, 313 και 270 παρ. 1 ΚΠΔ, παρά τη
διαφορετική ορολογία που χρησιμοποιείται σ’ αυτά, για τον «προσδιορισμό του βαθμού
των ενδείξεων που απαιτείται για την παραπομπή». Κατ’ αναλογική εφαρμογή,
αναφέρεται ότι σε περίπτωση παραπομπής διά βουλεύματος, απαιτείται να
στηρίζεται η κρίση του Συμβουλίου επί ενδείξεων που είναι σοβαρές και επαρκείς
για να υποβληθεί αυτή στη βάσανο του ακροατηρίου, δηλαδή θα πρέπει αυτές οι
ενδείξεις να είναι αποχρώσες.
Επίσης, κατά πάγια νομολογία του ΑΠ (ΑΠ
1801/2007, ΣΤ΄ Ποινικού Τμήματος, βλ. και κατωτ.), αρκεί η γενική κατά το είδος
μνημόνευση των αποδεικτικών μέσων, χωρίς να είναι αναγκαία ούτε η αναλυτική
παράθεση αυτών, ούτε η έκθεση των πραγματικών περιστατικών, τα οποία προέκυψαν
από έκαστο εξ αυτών, αλλ’ ούτε και η αξιολογική συσχέτιση μεταξύ τους, ενώ η
ιδιαίτερη μνημόνευση ορισμένων αποδεικτικών μέσων οφείλεται στη βαρύνουσα σημασία
τους και όχι στο ότι το Δικαστήριο ή το Δικαστικό Συμβούλιο αγνόησε ή δεν
συνεκτίμησε τα υπόλοιπα (βλ. ΑΠ 1999/2006 ΠοινΧρ ΝΖ΄, 402, ΑΠ 1101/2006 ΠοινΧρ
ΝΖ΄, 413, ΑΠ 1074/2006 ΠοινΧρ ΝΖ΄, 405, ΑΠ 197/2005 ΠΛογ 2005, 261, ΑΠ 300/2005
ΠΛογ 2005, 306).
Τέλος, κατά τη διάταξη του άρθρου 313 ΚΠΔ, για
την παραπομπή του κατηγορουμένου στο ακροατήριο του αρμοδίου δικαστηρίου,
απαιτούνται «επαρκείς» (αποχρώσες) ενδείξεις που στηρίζουν την κατηγορία
εναντίον του, ενώ πλήρης απόδειξη απαιτείται μόνον για την καταδίκη, η οποία
λαμβάνει χώρα στο ακροατήριο (ΑΠ Ολ 9/2001 ΠοινΧρ ΝΑ΄, 788 επ., ΑΠ 529/1990
ΠοινΧρ ΜΑ΄, 33, ΑΠ 26/1989 ΠοινΧρ ΛΘ΄, 652).
ΓΙΑ
ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Με
την επιφύλαξη παντός νομίμου δικαιώματός μου, εν γένει,
ΣΑΣ ΖΗΤΩ
1. Να εγχειριστεί το παρόν Υπόμνημά μου στη
δικογραφία, και να λάβω γνώση της εισαγγελικής πρότασης που έχει συνταχθεί,
αφού συνεκτιμηθεί και το περιεχόμενό του παρόντος.
2. Να παραπεμφθούν οι εμπλεκόμενοι υπεύθυνοι αρμόδιοι για τις αναφερόμενες αξιόποινες
πράξεις τους, ενώπιον του αρμόδιου καθ’ύλην και κατά τόπον Δικαστηρίου, και συγκεκριμένα: α)
της ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως, με ενδεχόμενο δόλο σε ήρεμη ψυχική κατάσταση
κατά συρροή, β) της πυρκαγιάς από την οποία μπορούσε να προκύψει κοινός
κίνδυνος σε ξένα πράγματα, κίνδυνος σε άνθρωπο, με επέλευση θανάτου κατά συρροή
γ) της έκθεσης η οποία προκάλεσε τον θάνατο κατά συρροή, δ) της παραβίασης
οικοδομικών κανόνων, εξαιτίας των οποίων προήλθε ο θάνατος ανθρώπων και
προέκυψε κίνδυνος για ξένα πράγματα και άλλους ανθρώπους, ε) ή και άλλως της
παράβασης καθήκοντος.
Σύμφωνα
με το άρθρο 63 Κ.Π.Δ., δηλώνω εκ νέου παράσταση πολιτικής αγωγής,
για την υποστήριξη της κατηγορίας, σε βάρος των κατηγορουμένων.
Διατελώ μετά Τιμής,
Αθήνα, 11 Μαΐου 2021
Ο Μηνυτής - Πολιτικώς
ενάγων
Παναγιώτης Δ.
Σταμάτης
